133 3

Ryc. 7.2. Różnica energii A£b£^-£_a zależy od wartości energii w sunie kolkowym E₉ (punkt B) i początkowym E_A <punkt A), nic zależy natomiast od drogi procesu

Praca i ciepło, nic będąc funkcjami sunu. nic charaktery zują sianu układu, lecz charakteryzują przebieg procesu - sposób przekazywania energii. Wartość pracy lub ilość ciepła zależą od sposobu przeprowadzenia układu z jednego stanu do drugiego. Świadczy o tym omówiony wyżej przykład, przedstawiony na rycinie 7.2. Przeyścic ze stanu A do stanu B wiąże się z wykonaniem pracy i dostarczeniem ciepła. Jaki będzie udział pracy, a jaki - ciepła, zależy od sposobu przeprowadzenia procesu, inaczej mówiąc od drogi, wzdłuż której przebiega Praca i ciepło są sobie równoważne w procesach przekazywania energii z jednego układu do drugiego. Czy zawsze jest to możliwe? W dalszych rozważaniach dotyczących biotermodyna-miki postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.

Energia wewnętrzna, praca, ciepło wyrażają się w tych samych jednostkach. W układzie SI są to dźule (J); stosuje się jeszcze jednostki należące do innych układów jednostek, takie jak elektronowoli (eV). kilowatogodzina (kW'h). kilogramo-metr (kGm). erg. kaloria (cal). Wzajemne zależności między tymi jednostkami można znaleźć w odpowiednich tablicach fizycznych.

Proces jest quasi-$taiyc&y (praw ie statyczny), jeżeli odchylenie układu od sunu równowagi jest bardzo małe. tak źc nie zosuje naruszona równowaga z otoczeniem. Proces qua%i-statyczny może zostać w każdej chwili odwrócony. Procesy uuasi-statyczne przebiegają nieskończenie powoli i. tak jak procesy kołowe, mają głównie znaczenie teoretyczne.

Procesy maknukopowe, zachodzące w biologicznych układach termodynamicznych. są przede wszystkim procesami nieodwracalnymi. Zachodzą w określonym kierunku oraz powodują zmiany w otoczeniu. Polegają one głównie na przemiesz-

133