Koła tarczowe i ogumienie 135
Powietrze zaWarte w dętce opony utrzymuje ciężar spoczywającego na nim pojazdu. W celu zapewnienia optymalnej sprawności opony należy utrzymywać ciśnienie o wartości podanej przez producenta, który określa je odpowiednio w zależności od sił, jakim poddany jest pojazd w trakcie eksploatacji oraz w zależności od przenoszonego obciążenia. Jeśli ciśnienie powietrza nie utrzymuje się w zalecanej wielkości, zmienia się wówczas stosunek sił działających na oponę, powodując jej uszkodzenie. Ciśnienie prawidłowe, często kontrolowane, zabezpiecza przed uszkodzeniem kordu oraz zapewnia długą żywotność oponie. Na rysunku 11.4 zilustrowany jest wpływ ciśnienia na wielkość styku bieżnika z jezdnią, a tym samym na trwałość opony.
*rs. 11-4. Wpływ ciśnienia w oponie na wielkość styku bieżnika z jezdnią
W miarę przebytej drogi, wskutek tarcia wewnętrznego opony oraz przesunięć dętki względem opony, wytwarza się ciepło, które z dużymi trudnościami oddawane jest na zewnątrz. Z tej przyczyny następuje wzrost temperatury, a tym samym i ciśnienia średnio o 0,1-^-0,2 kG/cm5 w stosunku do ciśnienia opony w stanie spoczynku. Nie należy w związku z tym nigdy zmniejszać ciśnienia w czasie krótkich postojów podczas podróży odbywanych w lecie (jeśli ono nieco wzrosło), natomiast sprawdzanie i uzupełnianie ciśnienia należy przeprowadzać wówczas, kiedy opony są zimne.
W celu utrzymania normalnych odkształceń należy pompować tym więcej, im większe ma być obciążenie (ładunek) użytkowanego pojazdu, lecz pod żadnym pretekstem nie wolno przewozić ładunku większego niż podał producent oraz nie przekraczać odpowiedniego ciśnienia (względy bezpieczeństwa jazdy).
Uszkodzenia tarcz lub obręczy są przeważnie wynikiem zarzucenia pojazdu, przy którym następuje uderzenie o przeszkodę lub gwałtownego podjeżdżania do krawężników ulicznych. Spowodowane takimi sytuacjami odkształcenie koła wywołuje również zakłócenia w pracy innych części, szczególnie jeśli dotyczy to przednich kół. Koła, których obręcze wykazują bicie, naprawia się za pomocą prostowania na prasach. Podczas takiego Zabiegu powinno się zwrócić uwagę na spawy łączące tarczę z obręczą i w przypadku stwierdzenia uszkodzeń w połączeniach spawanych położyć elektrycznie pierwszej klasy spoinę "b. 3. Po prostowaniu osadzić koło tarczowe w uchwycie (na otworach na śruby mocujące koło do bębna hamulcowego w samochodzie) przyrządu do sprawdzania odkształceń (rys. 11.5) i skontrolować bicia boczne w punktach A (rys. 11.6) oraz promieniowe w punktach B. W obydwóch przypadkach maksymalne bicia nie mogą przekraczać 1,5 mm.
Rys. 11.5. Przyrząd do sprawdzania kół t*rcxow?cb