153 7

Łfono’

I J.,711

Emulgatory mejonogenne

skóry i błon śluzowy h Mogą też pełnić rolę czynników zagę&zczjących, bow środowisku wodnym twórz    ’ ^ienł ^

Polietylen oglikole:

Polietylcnoglikol 5-laurylocytrynian sulfobursztynowy [PECi 5 I.aurylc

Sulfosuccinate] jest delikatnym środkiem powierzchniowo czynnym, nic wywołu *** podrażnień skóry.    ^Jącyni

- Tenzydy cukrowe

Drugą grupę detergentów tworzą substancje wytwarzane na bazie cukrów prostych i dwucukrów Fragmentem hydrolilowym jest wtym przypadku wiclowodorotłenowa reszta cukrowa (glukozy, sacharozy, maltozy); część lipofilowa to reszta alkilowa alkohol tłuszczowego (glikozyd) lub kwasu tłuszczowego (estr). Wśród reszt kwasowych wymienia się kwas Inurynowy, nurystynowy, palmitynowy. sterynowy, oleinowy rycynolowyDetergenty na bazie cukrów należą do substancji nietoksycznych, nić wywołujących jakichkolwiek podrażnień, bardzo dobrze tolerowanych przez, skórę i błony śluzowe. Sa one emulgatorami typu o/w i delikatnymi surfaktantami, które powinny być stosowane do pielęgnacji włosów i oczyszczania skóry, ponieważ nic powodują podrażnień ani uc/ulcń, są: etery alkilowe kwasów karboksylowych.    poi i glikozydy,

pnlioksyctylowaiie estry kwasów tłuszczowych, etoksylowane amidy, produkty kondcnsacji kwasów tłuszczowych oraz fcucarol APG Esters - grupa związków będących estrami alkilogiukozydów. Eucaroł jest otrzymywany z surowców naturalnych, me zawiera tlenków metali ani tlenku etylenu oraz nitrozoamin Jest bezpieczny i nie wywołuje podrażnień nawet w dużych stężeniach, charakteryzuje się niską toksycznością. Wykorzystywany jest jako ekologiczny środek pianotwórczy.

Alkanoloainidy niejonowe środki powierzchniowo czynne powstałe w wyniku połączenia wiązaniem amidowym kwasów organicznych i hydroksyamin. dodatkowo zagęszczające i zwiększające pianę.

Alkilopoliglukozydy (np I.auryloglukozyd) - niejonowe środki powierzchniowo czynne, zagęszczające, zmniejszające drażniące działanie innych SPC, biodegradowalne

Suifaktanty lipoproteinowe otrzymywane są w wyniku acylowama grup aminowych protein roślinnych za pomocą kwasów tłuszczowych. Wykazują się niską skłonnością do podrażniania ludzkiej skóry i niską toksycznością w stosunku do keratynocytów Dodatkowo zmniejszają drażniący wpływ innych związków (np. Iaurylosiarczanu sodu).

7.2.5. lenzydy kationowe

Kosmetyczne tensydy kationowe mają najczęśćciej postać soli amoniowych Zastosowanie ich w kosmetyce jest wielokierunkowe i zupełnie odmienne niż pozostałych, omówionych wcześniej grup, wśród których znalazły się środki myjące i emulgatory I enzydy katiouowc bardzo rządków ykazują zdolność do pienienia się czy też usuwania brudu. Używane są wkosmetykach zc względu na ich właściwości konserwując*-dezynfekujące i antystatyczne - wykazują powinowactwo do keratyny naskórka i włosów ostatnia właściwość umożliwia im także ułatwienie przyłączenia się pozostałych czynników preparatu oraz wpływ na gładkość i aksmitność naskórka. W kosmetyce wykorzystuje także właściwości zwilżające tenzydów kationowych, które umożliwają wnikanie cząst*^czei; substancji aktywnych kosmetyku Stosowane są w preparatach do włosów w charakcuzc avivagc (od fran. Aviver ożywiać Są niestety bardzo niezgodnymi cząsteczkami nie mogą być łączone z tenzydami amonowymi, kmboksymetylozą, alginianami. gumą iragantowA poi i akry łanami

- IV-rzędowe aminy tłuszczowe

Nąjlicznieszą grupę tenzydów kationowych worzą IV-r/ędowe aminy tłuszczowe [Genaminc, Hyamine, Arquads, Schcrocoąuats. l.udacit, Rewoquats, Crouquats. Dchyqi'^artcJ F.sterquaty - czwartorzędowe estry otrzymywane z kwasów oleju palmowego, stanowią klas$

j-uonowych SPC, podatnych na biodegradację w warunkach tlenowych i beztlenowych oraz (wykazujące się niską toksycznością w stosunku do alg i ryb Estcrąuaty wprowadzono na Efcek pod nazwą Dehyąuart i zastosowano jako bazy środków koDdycjonujących włosy \Vodne roztwory dchykwart benzylowych (np. chlorku bcnzalkomowego) używane są do ifekcji rąk, instrumentów medycznych i kosmetycznych oraz do higieny ciała (Zepbirol. yl, Drapo!ex, Gtrminol. Germitol. Paralkan. RodalonJ Sterinol jest wodnym rem bromku benzalkoniowego.

Do tenzydów kationowych zalicza się także IV-rzędowe sole amoniowe |Etoquats] ykładcm takich substancji jest chlorek pentaoksyctylcnostcaryloamoniowy [Genamin KS ^lib chlorek PHG-n stearmonniowy [PEG-n stearmonium chloridej Związki tc nie drażnią :órka i nie wykazują niezgodności z tenzydami anionowymi

Tenzydy sapaminowe (etylenodiamina * kwas tłuszczowy), w formie octanu lub fosforanu, używane są jako środki zwilżające, pielęgnujące włosy lub emulgatory aktywne w środowisku kwaśnym.

Podobnymi związkami są W-rzędowe pochodne N-acyłowanej propyleno-1,3-ilny Jeżeli do ich produkcji wykorzystano kwasy lanolinowe to otrzymano produkt o wie handlowej l.anoąuat - substancję o dużej biozgodności. zapobiegającą przesuszaniu warstwy rogowej naskórka, nadającą skórze gładkość i elastyczność oraz wykazującą mość przed wdrobnou strojową Lanoquat jest składnikiem szamponów, odżywek, atów po goleniu oraz płynów do kąpieli

Tenzydy. w których łańcuch reszty tłuszczowej zastąpiono hydrofobowym łańcuchem sypropylenowym słabo drażnią skórę i nie dają niezgodności z tensydami anionowymi lądem takich substancji jest chlorek PPG-n dietyloamoniowy - składnik szamponów' i ilgator kationowy

IV-rzędowa pochodna propylenodiaminy acylowanej kwasem glukonowym itcmium-22J wykorzystywana jest w szamponach, gdzie pełni rolę emolnienta i czynnika tywającego na poprawę wyglądu włosów

Solc pirydyniowe (pochodne lV'-rzędowcj zasady azotowej pirydyny) należą do mało żniących środków dezynfekujących, wykorzystywanych w preparatach do pielęgnacji ly ustnej lub w szamponach (np chlorek steapyriniowy [Quatermum-7, Emcol E-607 S].

Emulgator} (-> Emulgator} i typy emulsji)

Do naturalnych emulgatorów zalicza się steroidy ( np sterole -> zoostcrolc, np olesterol i fitosterołc np. beta-sitosteroi), lanolinę (->), wosk pszczeli (-» i lecytyny (->). Steroidów należy kwas cholowy [Cołalin], należący do kwasów żółciowych, iszczający się w alkoholu i wykorzystywany w kosmetykach do pielęgnacji włosów i ■ncv

Do emulgatorów syntetycznych zalicza się niektóre tenzydy anionowe, kanonowe i lonogcnne.    __

oksyctylcnnwane alkohole tłuszczowe (Emulgin 05 lub OlO. Brij. Cremophor A, Dchydol, Elfapui, Hostaccrin T-3, Marlipalc, Mulsifane. Oxetale, Promulegn< rewomul CSF, Genapule. EmulphogeneJ). oksyctylennwane aminy tłuszczowe głównie pochodne lauryloaminy [Ethomecne, PEG-n cocaminc], alkilnfenole [Arkopal, Cremophor NP., FJfapur N, Lamacite, Nonowuoł. Trilon, Igcpał, Makon] emulgatory typu o/w lub solubilizatory. oksyctylenowane amidy kwasów tłuszczowych

301