178,9

178    OBRÓBKA PLASTYCZNA Laboratorium

a więc Pxpi (uplastyczniająca kołnierz) i największa siła tłoczenia - P,_I1!U< ^ tym większe, im większe są średnice D krążka.

Na wykresie 4.45 można wyodrębnić kilka różnych przebiegów kształtowania wytłoczki, z których każdy zachodzi w innym zakresie wartości D/di, wyznaczonym przez punkty przecięcia A, B, C. [y odpowiednich linii wykresu.

W zakresie 1 (na lewo od odciętej punktu A), siła P_!mi. wynikająca z oporu odkształcanego kołnierza, nic jest w stanie odkształcić plastycznie dna naczynia, gdyż P_nsu < Popi-

W rezultacie proces kształtowania wytłoczki jest czystym procesem ciągnienia kołnierza, a grubość dna takiej wytłoczki jest taka sama jak grubość krążka.

W zakresie II (zawartym pomiędzy' odciętymi punktów A i B), występuje zarówno ciągnienie kołnierza, jak i rozciąganie dna.

W zakresach III i IV podobnie jak w U wy stępuje zarówno ciągnienie kołnierza, jak i rozciąganie dna, z tą różnicą że w obu tych zakresach, aby nie dopuścić do obwodowego pęknięcia ścianki wytłoczki, proces kształtowania musi być przerwany zanim siła nacisku stempla osiąg-nie wartość P„. Z lego w/ględu w tych zakresach jest możliwe kształtowanie jedynie płytkich wytłoczek z płaskimi kołnierzami. Wytłoczki odpowiadające IV zakresowi powstają głównie wskutek pocieniania dna. gdy/ uplastycznienie kołnierza, o ile wystąpi, ma miejsce w końcowej fazie wytłaczania. Wysokości tych wytłoczek są więc mniejsze niż wytłoc/ek odpowiadających zakresowi III, w którym uplastycznienie kołnierza zachodzi w pierwszej kolejności.

W zakresie V kołnierz jest zbyt szeroki, by mógł /ostać uplastyczniony, a płytkie wgłębienie w blasze uzyskuje się wyłącznic przez rozciąganie dna.

Proces ciągnienia omówiony zostanie dla trzech grup wytłoczek, tj.:

•    miseczek    bez kołnierza (rys.4.44a)

•    miseczek    z kołnierzem (rys.4.44b)

•    miseczek    / pocienioną ścianką (rys.4.50)

Rys. 4.45. Przebiegi sil występujących w procesie wytłaczania w zależności od stosunku D/d, (d|=const)