254 OBRÓBKA PLASTYCZNA laboratorium
^=>4j D>350rm>
Rys.6.22. Matrycowanie odkuwek pierścieniowych z wieńcem
Objętość materiału wsadowego określa się wg następującego wzoru:
Vw = (V*, + Vr)-. (6.26)
100 -z
gdzie: VlHi - objętość odkuwki (wraz /. ewentualnym denkiem), z - wielkość strat na zgorzelinę w % (przy nagrzewaniu wsadu w piecach płomieniowych z = 1,5 3%).
V, - objętość wypływki obliczona ze wzoru:
Vr = sr k fOp + 4 (1| + li)l, (6.27)
gdzie: sr - pole przekroju rowka na wypływkę (tablica 6.4).
k - stopień wypełnienia rowka na wypływkę (średnio k = 0,7). 0P - obwód odkuwki w płaszczy źnie podziału,
•i d: - wymiary row ka (tablica 6.4).
Średnicę wsadu można obliczyć z zależności:
d = 1,08 i —, (6.28)
V m
gdzie: m - 1 / d - przyjmuje się ze względów ekonomicznych cięcia materiału wyjściowego i możliwości wyboczenia przy spęczaniu jako 1,5 + 2,5.
Objętość odkuwki oblicza się analitycznie na podstawie rysunku odkuwki, dzieląc ją na elementarne objętości. Rysunek odkuwki sporządzany jest na podstawie rysunku gotowego (obrobionego) elementu y. zachowaniem zasad projektowania.
Należy przy tym uwzględnić odpowiednie naddatki na obróbkę mechaniczną i tolerancję odkuwki, które zależą od dokładności odkuwki (istnieją cztery klasy dokładności odkuwek): zbieżności, minimalne promienie zaokrągleń, minimalne grubości denka itp.
Siłę kucia na prasie można obliczyć ze wzom:
2 h h h
gdz.ie: (7 <> - naprężenie uplastyczniające,
h,s - wysokość i szerokość mostka rowka na wypływkę,
S w - powierzchnia wy pływki odpow jadająca szerokości mostka,
S - przekrój poprzeczny odkuwki.
Obliczona siła jest podstawą do doboru w ielkości prasy.
Rowki na wypływkę. Kształt i wielkość rowka na wypływkę zależy między innymi od wielkości odkuwki. jej kształtu i maszyny na której przeprowadzany jest proces kucia.
Niektóre typy rowków na wypływkę używane pr/y kuciu na młotach i prasach przedstawiono na ry s. 6.23. Najczęściej stosuje się typ rowka a. W miejscach odkuwki. gdzie może wytwarzać się duża wypływka. stosuje się typ b ze zwiększoną pojemnością magazynka. Przy wykonywaniu odkuwek okrągłych o malej wypływce stosuje się rowek bez magazynku -typ c. Rowek d stosuje się przy kuciu na prasach. Wielkość i wymiary rowków na wypływkę dobiera się z tablic (tablica 6.4) na podstawie obliczonej wysokości h. Dla odkuwek okrągłych w płaszczyźnie podziałowej wysokość mostka określa się zc wzoru:
h = 0,0133 d. (6.30)
gdzie: d - średnica odkuwki w płaszczyźnie podziałowej.