1920100b4373017617164�0026533 n

SAMU El. / NAMLIII

H;>/ylcg<> II O swojej lojalność. Nie przeszkodziło mu to jednak, by ogłosić się Cesar, btromynsk., pokonawszy „pozycję, wewnętrzni,, przy pomocy księcia kijowsktego Wlodztrnierzst przygotowywał się do rozprawy z Samuelem. W L strzygające, bitwie 29 VIII 1014 r. w wąwozach pasma górskiego . llelasica wojska Samuela zostaty rozgromione, a on sam ratował się ucieczką, korzystając z pomocy _syna Gabriela Radomira. Zmarł tego samego roku na atak apopleksji, widząc swo id, powracających z niewoli okaleczonych iolmerzy. lego 15-tysięczna armię, jak podają historycy, opierając się na źródłach greckich. Bazyli II kazał oślepić, pozo stawiając co setnemu jedno oko. by mógł prowadzić pozostałych. Po zakończeniu podboju Macedonii, mimo chwilowych zwycięstw Gabriela Radomira, ale i zdrad ,e strony rodziny, państwo Samuela w 1018 r. zostało pokonane.

Pamięć o czynach Samuela utrwalał lolklor i piśmiennictwo bułgarsko-mace-dońskiej przestrzeni kulturowej. Pisze o nim m.in. w —* Stowianobułgarskiej historii - * Paisij Chilendarski. Oceniając cara z pozycji nabożnego mnicha, twierdził, że ostateczna klęska i upadek carstwa były wynikiem jego odejścia od Boga, kiedy dla zdobycia niepodzielnej władzy przelewał krew niewinnych i wymordował własną rodzinę. Te ciężkie grzechy miały wywołać gniew Boży i sprawić, że władcę spotkała kara, która dotknęła leż Bułgarię podporządkowaną od tego momentu Bizancjum.

W XIX-wiecznych tekstach obszaru bułgarsko-macedońskicgo odwoływano się do niezwykłej waleczności i odwagi Samuela. Ćorgija M. Puleeskt (182818/28-1895), zwolennik odrębności macedońskiej, w dziele CnaejattcKO-MakedoiiCKa onutma ucmopuja (Słowiańsko-macedońska historia powszechna), wykorzystując obce źródła historyczne, również opisał panowanie Samuela. Podpierając się autorytetem XVIl-wiecznych historyków (Charlesa Dufresne Du Cangea czy chorwackiego dziejopisarza Mavra Orbiniego). nazywał go walecznym i dzielnym bułgarskim królem, który dzięki prowadzonym wojnom powiększył znacznie terytorium swojego państwa, chociaż przez lala nieustannym zagrożeniem był dla niego bizantyński cesarz Bazyli. W decydującej walce pokonał on Samuela, a Macedończyków walczących w jego armii oślepił rozpalonym żelazem. Wątek ten lolklor pomijał, za to pieśni ludowe zapisane w drugiej połowie XIX w. świadczą o gloryfikacji przede wszystkim o waleczności cara (często mylonego z -> Aleksandrem Macedońskim). W folklorze ziem bułgarsko-macedońskich Samuel stawał się też godnym naśladowania wojownikiem walczącym z Turkami.

Po kongresie berlińskim, na przełomie XIX i XX w. dzieje cara Samuela, jego związki z z Ochrydem stały się dla Macedończyków argumentem na rzecz własnej. odrębnej historii państwowości. Odwołania do waleczności lego sredmo-wtecznego władcy pojaw,aly się m.in. w dokumentach poi,tycznych

sandra Wielkiego, - Królewicza Marka czy -* Cyryla Mętu g >    ,

narodowy przez swą chwalebną przeszłość car Samuel uprawomocni dązent.

suwerenności Macedonii.