0145

130

WLODZISŁAW II (i. AGNIESZKA).

III. 6.

a gdy syn jej pierworodny Bolesław Wysoki żeni się już r. 1142, a w r. 1146 bierze udział w wyprawie wojennej Wsewołoda kijowskiego^{1 2}), przeto dając mu w chwili ślubu znowu conajmniej czternaście lat (zatem w chwili wyprawy wojennej lat ośmnaście), wypadnie, że urodził się co najpóźniej r. 1128, czyli, że małżeństwo Włodzisława z Agnieszką musiało istnieć już r. 1127. Data zaślubin zamyka się zatem w granicach lat 1125 — 1127. Hanthaler-’) kładzie datę ślubu pod r. 1134, którą, aczkolwiek nie jest nigdzie poświadczoną, przyjmują niektórzy badacze jako bardzo prawdopodobną³); inni⁴) drogą kombinacyi ustalają datę zaślubin 1134—1136. W tym wypadku jednak Bolesław Wysoki nie mógłby się rodzić wcześniej jak r. 1135, a w takim razie trudno byłoby wytłomaczyć, jak już r. 1142 mógłby się żenić jako siedmioletnie chłopię, a jeszcze trudniej byłoby zrozumieć, jakim sposobem już w r. 1146 jako jedenastoletni wyrostek mógłby był uczestniczyć w wyprawie wojennej Wsewołoda. Jeżeli Leopold III, teść Włodzisława, jeszcze w r. 1132 i 1133 posiłkuje wojskiem swojcm Węgry przeciw Polsce, to nie może to uchodzić za stanowczy dowód, że małżeństwo rzeczone nie było podówczas jeszcze zawartem j, boć zajść mogły podówczas bliżej nam nieznane okoliczności, które taką zmianę polityki nakazywały; zresztą Albrecht Pobożny, syn Leopolda, żonaty był już podówczas z córką Beli II'^{5 6}), zatem pomoc udzielona Węgrom da się wytłomaczyć względami powinowaci wa. Wiadomość przekazana przez źródła śląskie, jako to: Chroń. Pol.^{7 8}), Chroń, princ. Pol.^s) i Kron. o Piotrze Wł."), jakoby ślub Włodzisława był wynikiem pojmania Henryka V przez Krzywoustego, który na jeńcu wymusił rękę córki dla swego syna, upada jako niehistoryczna. Bez wartości jest też zapiska Spoin. Wrocł. >°), które pod r. 1090 podają fakt konsekracyi kościoła N. P. Maryi na Piasku w Wrocławiu, dokonany rzekomo w obecności ks. Włodzisława i jego żony Agnieszki; wiadomo bowiem, że podówczas nie żyli jeszcze ani Włodzislaw, ani Agnieszka, a fundacya kościoła N. P. Maryi nastąpiła później. O ślubie Agnieszki z Włodzisławem opowiada Chroń. Albrioi¹¹) pod r. 1141; data ta jest jednakowoż zgoła niemożliwą, ze względu na przytoczone poprzednio daty wieku Bolesława Wysokiego. Według Długosza '-) żona Włodzisława (nazwana Krystyną, córką Henryka IV lub V), zaręczoną mu została już r. 1110 na zjeździe barnber-skim Bolesława Krzywoustego z Henrykiem V: następnie przez dziesięć lat chowana w Polsce, miała mu być poślubioną r. 1121. Wszystkie te fakta i daty polegają na zmyśleniu; pomijając już bowiem błędne określenie pochodzenia i imienia żony Włodzisławowej, które Długosz znalazł w dawniejszych niewiarogodnyeh źródłach, podnieść należy, że zjazd bamberski z r. 1110 wcale się nie odbył, że Agnieszka w r. 1110 jeszcze nie żyła i że w r. 1121 jako co najwięcej dziesięcioletnia panna nie mogła wychodzić za mąż¹³).

Jako ostatni ślad życia Agnieszki przytaczaną bywa zazwyczaj¹¹) wzmianka o niej w liście opata Wibalda stablejskiego do cesarza Konrada III, pisanym w lutym 1150 r. ^1:'). Zapatrywanie to jest błednem. Wincenty Praski "ó, współczesny Fryderykowi Barbarossie i uczestnik wielu spraw, zlecanych przezeń Danielowi, biskupowi praskiemu, a więc bardzo poważne i wiarogodne źródło¹⁷) co do wypadków ówczesnych, opisując wyprawę Fryderyka na Polskę r. 1157, tak o niej rozpoczyna opowiadać: imperator indericus </ucis Władula i ezufis Polonie et eororis $ne, gue ei matrimonio luneta fuerat, misertus, eum ad restitueudnm in Poloniam parał eterciłus i t. d. Określenie, jakoby żona Włodzisława była siostrą Fryderyka, .jest nietrafne, była ona bowiem jego ciotką; lecz gdy Wincenty mówi, że cesarz przedsiębiorąc wyprawę, ulitował się nad losem nie tylko Włodzisława ale i jego żony, przeto nie można wątpić, że podówczas żyła jeszcze Agnieszka. Wiadomość Kron. Wielk.^ls), a na jej podstawie Zdarz. godn. pam.^1!’), jakoby żona Włodzisława już w trzecim roku wygnania (a więc 1148) zmarła, upada wobec tego jako nieprawdziwa. Niemniej też bez poparcia jest mniemanie Szaraniewicza jakoby Agnieszka zmarła jeszcze przed r. 1142, a mianowicie już r. 1139,

1

Latop. Hipac. 224. 229. — 2) Fasti Campilil. 1. 251. — 3) Grunhagen, Schles. Reg. I. 27. — 4) Małe

2

cki, Testament Bolesława Krzyw., Przew. nauk i lit. 1876. 13. 14; a za nim Smolka, Mieszko Stary 461 uw. 1. — 5) Argument

3

Małeckiego. Testam. Bolesł. Krzyw. 14. — <>) Colin, Stammtafeln nr. 31. — <) Mon. Pol. I1J. 628. — 3) Ibid. III. 469. —

4

9) Ibid. III. 765. — n») Ibid. 111. 732. — 11) Mon. Genu. SS. XXIII. 834. — 12) Exeerpt. e font. ircert. Mon. Pol. IV. 11;

5

Hist. Pol. I. 490. 523. — 13) Por. Małecki, Testam. Bolesł. Krzyw. 13. 14. — 14) Grotefend, Zur Geneal. u. Gesch. d.

6

Bresl. Piasten 55; Tenże, Stammtafeln I. 1; Grunhagen, Schles. Reg. I. 36. — 15) Mon. Pol. II. 18. — 16) Font. rer.

7

Boh. II. 424. — 17) Por. Wattenbacb, Deutschl. Geschichtsą. II. 227. 228. — 18) Mon. Pol. II. 524, — 19) Ibid. III.

8

304. — 20) Die Hypat. Chroń. 16. 25. 26.