193

jeden cykl składa się przechowywanie próbek w temperaturze -20±2°C w ciągu co najmniej 2 h oraz rozmrażanie w wodzie o temperaturze +20±2°C, także przez co najmniej 2 h. Ocena mrozoodporności oparta jest na oględzinach powierzchni wypraw. W próbkach wykazujących mrozoodporność nie występują rysy, spękania, odkruszenia i łuszczenia na powierzchni oraz nie obserwuje się odspajania lub odpadania wyprawy od podłoża.

BADANIE ODPORNOŚCI

NA PRZYSPIESZONE DZIAŁANIE CZYNNIKÓW ATMOSFERYCZNYCH

Badanie to dotyczy również tylko wypraw zewnętrznych i polega na poddaniu próbek działaniu sztucznego promieniowania słonecznego, wysokiej i niskiej temperatury oraz zraszaniu i określeniu postępu zmian ich własności, kolejno: w aparatach Marra, Brabende-ra, a następnie przechowywanych w warunkach laboratoryjnych. Badana wyprawa nie powinna wykazywać zmian barwy, przyczepności, a na jej powierzchni po 90 cyklach nie powinny pojawić się rysy i spękania oraz pęcherze.

Na jeden cykl trwający jedną dobę składają się następujące rodzaje ekspozycji:

-    w aparacie Marra: kilkakrotne i, o zmiennym czasie ekspozycji, naprzemienne napromieniowanie światłem lampy łukowej oraz zraszanie rozpyloną wodą destylowaną;

-    w aparacie Brabendera: kilkakrotne zamrażanie i rozmrażanie w zakresie temperatur od +30°C do -20°C;

-    w warunkach laboratoryjnych przez 1 h.

BADANIE TRWAŁOŚCI BARWY

Badanie trwałości barwy dotyczy wypraw zewnętrznych i wewnętrznych. Oznaczenie polega na określeniu długotrwałego zachowania praktycznie niezmienionej barwy w warunkach napromieniowania lampą ksenonową lub napromieniowania i zraszania wodą.

Do badań służy specjalny aparat sztucznej pogody, np. Xenotest. Jako kryterium pozytywnej oceny przyjmuje się brak zmiany barwy próbek poddanych ekspozycji w stosunku do próbki odniesienia, przechowywanej w ciemni, zgodnie z kryteriami oceny podanymi w normie. Oceny zmiany barwy za pomocą wzorców skali szarej przeprowadza się po napromieniowaniu energią o wartości, kolejno: 1386 MJ/m², 2814 MJ/m² i 7014 MJ/m². Dopuszcza się zmiany barwy próbek polegające na jednolitym jaśnieniu lub ciemnieniu, natomiast nie dopuszcza się zmian tonu barwy, pojawienia się plam i wykwitów, a także nierówności zabarwienia.

BADANIE ODPORNOŚCI NA ALKALIA

Wyprawy tynkarskie powinny zachować trwały wygląd zewnętrzny oraz niezmienioną przyczepność po ułożeniu ich na podłożach o wysokim pH. Badanie alkalioodporności polega na działaniu na określoną powierzchnię przygotowanych próbek środkiem alkalizu-jącym. Do wykonania badania tą metodą stosuje się 2-procentowy roztwór wodny wodorotlenku potasu. Oddziaływanie na badane próbki zapraw odbywa się przez 14 dni. Po tym okresie czasu powierzchnię tynku spłukuje się zimną wodą i osusza przez 7 dni w warun-

193