10062

102.    Budowa zęba

Ząb składa się z dwócli zasadniczych części: z korony - to co wystaje ponad wyrostek zębodołowy i dziąsło oraz z korzenia, który tkwi w zębodole. Pomiędzy koroną i korzeniem istnieje przewężenie zwane szyjką zęba. Ząb zbudowany jest z bardzo twardej tkanki kostnej tzw. zębiny. Na wysokości korony zębinę pokiywa najtwardszy element zęba - szkliwo. Wewnątrz zęba znajduje się jama, która na wysokości korony tworzy komorę, a na wysokości korzenia przechodzi w kanał korzenia. Jamę zęba wypełnia miazga zębowa, która zawiera naczynia krwionośne i chłonne oraz nerwy zęba. Kształt koron zębów jest dostosowany do pełnionych fiuikcji podczas przyjmowania pokarmów. Siekacze - odgryzanie - są zębami jednokorzeniowymi. Kły - są zaopatrzone w wierzchołek żucia. Korzeń - najdłuższy z wszystkich korzeni zębowych. Zęby przedtrzonowe i trzonowe mają wyraźną powierzchnię żucia, na której występują guzki żucia. Przedtrzonowce dolne - jeden korzeń, górne - korzeń dwudzielny. Trzonowce - dolne - dwa korzenie, górne - trzy.

103.    Ogólny plan budowy ścian przewodu pokarmowego Ściana dróg pokarmowych składa się z trzech warstw:

•    błony śluzowej - wewnątrz

•    błony mięśniowej - warstwa środkowa

•    błony zewnętrznej

Błona śluzów a - tworzy powierzchnię wewnętrzną przewodu pokarmowego. Składa się z następujących warstw:

•    nabłonek

•    blaszka właściwa błony śluzowej

•    blaszka mięśniowa błony śluzowej

•    tkanka pośluzowa

Nabłonek - w górnych odcinkach przewodu pokarmowego /jama ustna, gardło, przełyk/ -wielowarstwowy płaski - odporny na urazy mechaniczne, w dalszych częściach -jednowarstwowy - przystosowany do wchłaniania i czynności wydalniczych.

Blaszka właściwa błony śluzow ej - znajduje się pod nabłonkiem. Mieszczą się w niej drobne gruczoły, naczynia krwionośne i nerwy.

Blaszka mięśniow a - zbudowana z cienkiej warstwy komórek mięśniowych gładkich.

Tkanka podśluzow a - pełni funkcję zespolenia błony śluzowej ze środkową warstwą śdan przewodu pokarmowego, jest ruchomym połączeniem między błonami. W niej mieszczą się sploty nerwowe, rozgałęzienia większych naczyń krwionośnych i nerwów.

W błonie śluzowej znajdują się liczne gruczoły - najczęściej w blaszce właściwej, które wydzielają śluz zabezpieczający ściany przewodu pokarmowego przed urazami mechanicznymi i chemicznymi oraz ułatwia przesuwanie się pokarmów.

Błona mięśniowa - jama ustna, gardło, górna część przełyku, odbyt -mięśniówka poprzecznie prążkowana. W pozostałej, przeważającej części przewodu pokarmowego występuje mięśniówka gładka. Włókna mięśniowe układają się w dwie warstwy: wewnętrzną - mięśnie biegną okrężnie, zewnętrzną - mięśnie biegną podłużnie. Zadaniem błony mięśniowej jest przesuwanie treśd pokarmowej. Naprzemienne skurcze warstwy podłużnej i okrężnej wywołują tzw. ruch peiystaltyczny jelit.

Błona surowicza i błona zewnętrzna - błona surowicza pokrywa wnętrze jamy brzusznej. Wytwarza ona blaszkę trzewną. Częśd układu pokarmowego, które nie leżą w jamie brzusznej - obejmuje W ona zewnętrzna zbudowana z tkanki łącznej, która pokrywa te narządy i łączy je z otoczeniem.

Podział układu pokarmowego: ze względu na budowę i funkcje:Przewód pokarmowy, Gruczoły trawienne, Otrzewna.

Przewód pokarmowy:

o górna droga pokarmowa /pobieranie, rozdrabnianie i przemieszczanie pokarmu/

jama ustna