DSC06760

1.3. KONSTRUKCJA PRACY

Publikacja składa się z dwóch zasadniczych części. \N pierwszej zaprezentowano metodę opracowania planu rozwoju miejscowości, który jest wykorzystywany na potrzeby Programu Odnowy Wsi. Plan ten wraz koncepcjami projektowymi daje podstawę do wykonanie planu odnowy miejscowości i jest pomocny przy podejmowaniu decyzji dotyczących sposobów zagospodarowania poszczególnych fragmentów wsi. Powinien być wykorzystywany przy realizacji miejscowego planu zagospodarowania miejscowości.

Druga część dotyczy wpływu wprowadzania przekazanych opracować wykonanych tą metodą na działania projektowo-realizacyjne. Próbowano w niej także zastanowić się nad tym, w jaki sposób uwagi zawarte w opracowaniach, a także przyjazd do wsi pracowników naukowych wyższej uczelni i studentów wpłynęły na sposób myślenia jej mieszkańców, ich podejście do kształtowania przestrzeni wokół siebie, a tym samym - na zmiany wyglądu poszczególnych miejscowości.

W tym celu jesienią 2008 r. odwiedzono wszystkie miejscowości, które były objęte opracowaniami w latach 2003-2007. W ramach realizowanych prac odbyły się spotkania w poszczególnych urzędach gmin z osobami odpowiedzialnymi za przebieg realizacji Programu Odnowy Wsi na ich terenie (koordynatorami gminnymi). W trakcie spotkań przeprowadzono ankietę, która miała na celu określenie stanu obecnego zagospodarowania wsi i stopnia realizacji przekazanych wcześniej opracowań. Dodatkowo, dokonano również przeglądu dostępnych w gminie materiałów planistycznych. W trakcie wizji lokalnych wykonywano inwentaryzację fotograficzną miejsc, które objęto projektami, a także. miejsc problemowych*, jakie wcześniej zostały wskazane w udostępnionych opracowaniach.

Na bazie zebranych materiałów dokonano oceny realizacji zadań, jakie postawiono przed konkretnymi wsiami w poszczególnych latach w ramach opracowań. Dało to też podstawę do określenia skuteczności działań podejmowanych przez uczelnię w zakresie ochrony krajobrazu wiejskiego.

1.4. STAN BADAŃ

Przestrzeń, w ujęciu filozoficznym, możemy określić jako trójwymiarową rozciągłość (obszar) nieokreśloną i nieograniczoną lub część tej rozciągłości objętą jakimiś granicami¹⁸. Fragment tej przestrzeni ukształtowanej częściowo samorodnie lub, jak to w chwili obecnej obserwujemy, całkowicie przez człowieka, która jest odbierana przez osoby znajdujące się w niej lub w jej otoczeniu, będziemy nazywali krajobrazem¹⁷. Sam krajobraz jest skomponowany z trwałych elementów, zawsze czytelnych, wyróżniających się w samej przestrzeni. Odbieramy go indywidualnie w zależności od stanu emocjonalnego i naszego przygotowania, posiadanej wiedzy, oczekiwań. Postrzeganie krajobrazu uzależnione będzie również od czynników od nas niezależnych, obiektywnych -a więc od tego, kiedy ten krajobraz oglądamy, pory roku, pory dnia, pogody. Ważne jest też, z jakiego miejsca obserwujemy dany obiekt - czy widzimy panoramę miejscowości, czyjej fragment Zdaniem J. Bogdanowskiego¹⁸ krajobraz poznaje się przede wszystkim poprzez rozpatrywanie poszczególnych jego wnętrz. Wnętrzem w tym przypadku jest cale fizjonomiczne otoczenie miejsca, z którego oglądamy krajobraz. Miejsc takich może być oczywiście nieskończona liczba. Przy czym miejsce, w porównaniu z przestrzenią, jest spokojnym centrum ustalonych wartości, a wręc jest to zbiór określonych elementów znajdujących się w danej pizestrzeni, posiadających pewną wspólną wartość, która staje się wyróżnikiem tej przestrzeni. Można dodać, że miejsce to zarówno konkretny punkt na Ziemi, jak i wieś czy miasto, kraj lub kontynent, jeżeli tylko istnieje możliwość określenia jego tożsamości¹⁸.

¹⁴ Encyklopedia powszechna PWN, 1975. Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa, 733.

¹ Wieczorkiewicz W., 1995. Planowanie przestrzenne osadnictwa wiejskiego. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 67.

'* Bogdanowski S., 1972. Konserwacja i kształtowanie ir architekturze krajobrazu. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, 16.

Myczkowski Z., 2003. Krajobraz wyrazem tożsamości w wybranych obszarach chronionych w Polsce. Monografia 285, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków, 24-25.

19