kscan
72

10.2. Aparatura potencjometryczna

Układy do badań potencjometrycznych składają się z dwóch zasadniczych części:

•    pary elektrod zanurzonych w badanym roztworze — jest to ogniwo pomiarowe,

•    miernika — potencjometru (woltomierza), pozwalającego na pomiar siły elektromotorycznej (SEM) ogniwa.

10.2.1. Podział elektrod

Bardzo ważną rolę w pomiarach potencjometrycznych odgrywają elektrody. Ze względu na mechanizm działania można elektrody podzielić na cztery grupy:

a)    Elektrody pierwszego rodzaju — są to elektrody odwracalne względem kationu. Są zbudowane z metalu lub (gazu) zanurzonego do roztworu własnych jonów. Reakcja przebiegająca na elektrodach odwracalnych względem kationu jest następująca:

M°oM"⁺ +ne

Znaną elektrodą tego typu jest elektroda wodorowa, której potencjał określa reakcja:

iH_2(!)~H⁺+e

b)    Elektrody drugiego rodzaju — są to elektrody odwracalne względem wspólnego anionu. Składają się z metalu pokrytego trudno rozpuszczalną solą tego metalu. Ten układ zanurzony jest w roztworze soli dobrze rozpuszczalnej, zawierającej ten sam anion co sól trudno rozpuszczalna. Reakcję elektrodową zachodzącą na elektrodach tego typu można wyrazić równaniem:

M° + A^- <s>MA + e

Do elektrod drugiego rodzaju należą dwie elektrody odgrywające szczególną rolę w elektroanalizie potencjometrycznej, a są to:

elektroda chlorosrebrowa — Ag/AgCl/KCl

elektroda kalomelowa — Hg/Hg₂Cl₂/KCl

c)    Elektrody trzeciego rodzaju — są to elektrody odwracalne względem wspólnego kationu. Tworzą je metale otoczone cienką warstwą trudno rozpuszczalnej soli tego metalu oraz warstwą soli nieco lepiej rozpuszczalnej, zawierającej ten sam anion. Przykładem takiej elektrody jest układ: Pb | PbC₂0₄1| CaC₂0₄1 Ca^{2 +} . Reakcja elektrodowa jest następująca:

180