1 (193) 3

TWÓRCZOŚĆ DOROSŁYCH DLA DZIECI

Słownik polskich pisarzy współczesnych obejmuje ponad 1300 nazwisk, a w tym w 272 biogramach znajdujemy informację o autorach książek dla dzieci. Stanowi to 20 procent piszących. Co piąty więc pisarz polski okazjonalnie czy permanentnie pisze dla dzieci lub również dla dzieci. U niektórych twórczość dla dzieci wypełnia ich cały status pisarski, u innych stanowi dominantę. Dla pewnej części autorów pisanie dla dzieci jest uprawianiem jednego z rodzajów literackiej twórczości, równolegle do innych gatunków literackich; dla niektórych napisanie utworu „dzieciom” bywa tylko jednorazowym incydentem, z jakiejś okazji, najczęściej osobistej, emocjonalnej. Współcześnie utrwalił się i zinstytucjonalizował zawód pisarza dla dzieci. W Polsce jednak pisarz nie jest merkantylnie zorientowanym dostarczycielem towaru na rynek, rynek chłonny i pozornie mało wymagający. Państwo, które jest głównym wydawcą i dystrybutorem książek, jest zainteresowane tym, aby towar ten spełniał funkcje użyteczno-wy-chowawcze, kształcące, estetyczne i ludyczne. Nie oznacza to jednak, że literatura dla dzieci jest twórczością traktowaną jako działanie instrumentalne, twórczością zdeterminowaną pragmatycznie. Instrumęntal-ność tej literatury we współczesnej Polsce jest tylko lub najczęściej zjawiskiem wtórnym, a niebagatelne jej walory autoteliczne określają modele tej manipulacji.

Twórczość artystyczną dla dzieci stanowi jednak nie tylko literatura, lecz również teatr, film, radio i telewizja. Teatr — to dla dzieci młodszych przede wszystkim lalkowy film animowany. Telewizja i radio wytworzyły właściwe sobie rodzaje twórczości dla dzieci: teatr telewizyjny operuje zarówno różnym rodzajem lalki, rysunkiem robionym prima

190