20090126 171623

typologiczna analiza danych

analiza

przestępstwa

charakterystyka

sprawcy

114

sprawność fizyczna) oraz okoliczności, w jakich ofiarę widziano po raz ostatni przed zdarzeniem, wyniki badań medyczno-sądowych (przyczyna śmierci, rodzaj doznanych obrażeń, akty seksualne, wyniki badań laboratoryjnych i in.),

c)    dane dotyczące czasu zdarzenia — umiejscowienie w czasie (pora doby, miesiąc, pora roku) i czas trwania zdarzenia (poszczególne etapy czynności sprawcy),

d)    wstępne ustalenia śledztwa — przedmiot sprawy, informacje ogólne, oględziny miejsca zdarzenia, osoba zgłaszająca o przestępstwie, dane socjoekonomiczne dotyczące sąsiedztwa miej sca zdarzenia, zeznania świadków, wyniki ekspertyz, dokumentacja fotograficzna.

Drugi etap procesu profilowania to typologiczna analiza danych. Obejmuje ona takie zagadnienia, jak klasyfikację typu i spo sobu stosowania przemocy (ze względu na liczbę ofiar i ataków), ocenę stopnia ryzyka ponoszonego z jednej strony przez ofiarę, a z drugiej przez napastnika, hipotetyczne odtworzenie rozwoju zdarzenia i eskalacji działań sprawcy, ustalenie miejsca zarówno na padu, jak śmierci i pozostawienia zwłok, określenie głównej motywacji działania sprawcy (ekonomiczna, emocjonalna, seksualna, urojeniowa).

Trzeci etap to analiza przestępstwa. Obejmuje ona kwalifikację prawną czynu, rekonstrukcję zdarzenia, klasyfikację rodzaju przestępstwa ze względu na wybór ofiary, zastosowane strategie panowania nad nią, kolejne sekwencje zdarzenia, przesłanki wskazujące na planowanie i inscenizowanie zdarzenia przez sprawcę, odtwarzanie procesu motywacyjnego sprawcy.

Czwarty kluczowy etap profilowania lo charakterystyka sprawcy. Obejmuje ona dane demograficzne, cechy fizyczne, właściwości psychiczne (w tym zwłaszcza dotyczące procesów poznawczych, emocji i ewentualnych zaburzeń), ocenę poziomu aso-cjnlności i przewidywaną możliwość zachowań przestępnych w przyszłości.

Przedstawiony powyżej model opiera się na doświadczeniu klinicznym biegłych, a także na wynikach badań oraz analizach statystycznych bazy danych dotyczących sprawców i popełnionych przez nich czynów. Stwarza przy tym sprzyjające warunki dla zwiększenia trafności ostatecznej charakterystyki sprawcy, a także może się przyczynić do bardziej precyzyjnego odtworzenia prze biegu zdarzenia, zwłaszcza w jogo psychologicznym wymiarze.

Krzusztof Cicnwski —

Należy przy tym podkreślić, iż sporządzony portret domniemanego sprawcy ińa zawsze charakter hipotetyczny i nie jest jednoznaczny z rozwiązaniem sprawy, nie może też być dowodem w sprawie. Profil nie wskazuje bowiem konkretnego sprawcy, jest natomiast użytecznym narzędziem, pomocnym w planowaniu strategii śledztwa, podejmowaniu adekwatnych czynności operacyjnych, ocenie zebranych w sprawie informacji czy służyć może weryfikacji po-szczególnych wersji przebiegu zdarzenia.

profilowaniu

Puijpadok nr 2: Jakub 8., 19 lat

opis przypadku

W 1997 r. w 13. nieznany sprawca dokonał zabójstwa )4-let-niego Daniela K. Zabójstwo było dokonane w mieszkaniu ofiarę, rano, tuż przed wyjściem chłopca do szkoły. Wcześniej (ok. godz. 7.00) dom opuścili rodzice oraz jego 16—letnia siostra, która odkryła zwłoki chłopca ok. godz. 14.00, kiedy wróciła ze szkoły. Przed wezwaniem pogotowia i policji siostra pościeliła łóżko, w pokoju którym leżały zwłoki, poza tym niczego nie zmieniała.

Brak było śladów włamania, w mieszkaniu panował pedantyczny porządek, zginęła niewielka kwota pieniędzy i pojemnik z gazem łzawiącym. Zwłoki leżały na podłodze, były ubrane, chłopiec miał jednak rozpięty rozporek i pasek spodni. Wokół zwłok była rozległa plama krwi. W wyniku sekcji zwłok stwierdzono, że ofierze zadano kilkadziesiąt ciosów nożem w różne okolice ciała; rany były różnej głębokości, niektóre bardzo płytkie, zadane z różną siłą dwoma różnymi nożami. Szczególnie charakterystyczne było powierzchowne podcięcie szvi ofiary. Niektóre rany zadane byty w okresie agonalnym łub nawet po śmierci chłopca. Biegli stwierdzili także, że chłopiec miał powiększony otwór odbytowy, co ich zdaniem mogło sugerować wprowadzanie do odbytu ciała obcego. Nie ujawniono jednak śladów spermy ani świeżych obrażeń śluzówki odbytu.

Zebrany w sprawie materiał wskazywał, że chłopiec pochodził z pełnej, prawidłowo funkcjonującej rodziny. Obydwoje rodzice pracowali zawodowo, nie utrzymywali szerszych kontaktów społecznych ograniczając się do najbliższej rodziny.

Daniel K. był chłopcem o drobnej, dziecinnej budowie, jednak wyjątkowo wygimnastykowanym i sprawnym fizycznie. Uczci się przeciętnie, był oceniany jako sumienny i obowiązkowy, nigdy nie sprawiał trudności wychowawczych, był bezkonfliktowy, nieśmiały, raczej podporządkowujący się. Jego kontakty społeczne byiv