220 2

Przy wyłączonym urządzeniu kontrolnym mogą działać jak zbiorniki bierne. Sprawność tego urządzenia jest zależna od działania urządzenia kontrolnego Zbiorniki te działają skutecznie również przy falowaniu nieregularnym i przy stałym przechyle statku. Zasadniczą wadą tych zbiorników jest znaczny koszt budowy i zużycie energii.

Zawór

Rys. 137 Bierny otwarty zbiornik Frahma

Otwarte zbiorniki Frahma posiadają połączenie z wodą zaburtową i niekoniecznie muszą być połączone ze sobą. Mogą być stosowane np. na łodziach podwodnych. Muszą być umieszczone na takiej wysokości, aby przy normalnym zanurzeniu i bez przechyłu były do połowy zapełnione. Ich sprawność jest zbliżona do sprawności zbiorników biernych zamkniętych. Do wad należy zaliczyć zmniejszenie prędkości przy dużych przechyłach oraz możliwość wystąpienia uderzeń dynamicznych wody o górne pokrycie zbiornika (rys. 137).

Stabilizatory    Denny-

-Browna są to stery boczne umieszczone w części obło-wej kadłuba, obracające się wokół swej własnej osi leżącej w płaszczyźnie wręgu.

Rys. 138. Stabilizator aktywny

Działanie sterów polega na stworzeniu momentu przeciwdziałającego kołysaniu przez odpowiednie wychylanie sterów podczas kołysania statku. Kąt aktualnego wychylenia sterów wypracowany jest automatycznie za pomocą urządzenia żyroskopowego. Sprawność tego urządzenia jest bardzo duża i wynosi średnio około 90% Są one stosunkowo lekkie (0,5 — 0,75% D) i bywają stosowane na jednostkach szybkich. Urządzenia te muszą być chowane przed wejściem do portu lub kanału (rys. 138).

Grawitacyjne i żyroskopowe urządzenia stabilizacyjne nic znalazły szerszego zastosowania. Urządzenie grawitacyjne to ciężar przesuwany w poprzek statku (samoczynnie lub siłownikiem). Urządzenie żyroskopowe to żyroskop znacznych rozmiarów mający dwa stopnie swobody. Wadą tych ostatnich urządzeń jest duży koszt oraz niebezpieczeństwo na wypadek awarii żyroskopu, gdyż kumuluje on znaczną energię.

220