229

Przypadek 2. Jeżeli środowiskiem otaczającym organizm żywy jest woda. Wtedy transport ciepła od powłoki do otoczenia odbywa się na drodze przewodnictwa i konwekcji. Gęsto# wypadkowego strumienia cieplnego będzie wyrażona w po-staci:

= -AgradT♦    - f₀>    (8.52)

piw A' i \ oziucup) odpowiednio pr/e^odmet^o cieplne i wfpókijMk pr/rjmcr*jnia ciepła odme-«cnym do »<d)

#.2.2.3. Wskaźniki środowiskowe. Bilans energii cieplnej organizmów stałocieplnych

Do głównych czynników środowiskowych wpływających na straty ciepła z ciał organizmów stałocieplnych zalicza się temperaturę, wilgotność, szybkość ruchu otaczającego powietrza oraz rozmieszczenie energii promieniowania na powierzchni ciała. Jednym z podstawowych problemów, jakimi zajmuje się tcrmokinctyka środowiska. jest przyjęcie ciepła jako wyłącznej funkcji tych czterech czynników.

Poszukiwanie uogólnionych parametrów (wskaźników) strat cieplnych doprowadziło bioenergetyków i fizjologów do wyboru dwóch kierunków badawczych. Kierunek pierwszy polegał na opracowaniu urządzeń do symulacji strat cieplnych organizmów stałocieplnych w danym środow isku, drugi - na wykorzystaniu wskaźników empirycznych pochodzących z eksperymentów laboratoryjnych do porów -nama fizjologicznych efektów różnych środowisk. Niektóre z rozważanych wskaźników mają bezpośrednie znaczenie fizyczne (na przykład tak zwana temperatura operatywna, która jest średnią temperaturą powietrza i temperatur ściankowych obliczoną przez właściwe współczynniki przejmowania dla konwekcji i promieniowania).

W poszukiwaniu racjonalnych wskaźników specyficznych dla środowiska wzięto p<xl uwagę trzy podstawowe zasady:

1.    Pierwsza stanowi, it przyjęte wskaźniki powinny mieć zastosowanie dla wszystkich gatunków organizmów stałocieplnych przy wyznaczaniu strat cieplnych z danych środow iskowych.

2.    Druga informuje. że te wskaźniki pow inny mieć zastosowanie zarówno wewnątrz pomieszczeń, jak i na zewnątrz, niezależnie od rodzaju pogody (winny być uparte na znormalizowanych wielkościach klimatycznych).

3.    Trzecia stanowi, iż przyjęte wskaźniki powinny być niezależne od właściwości fizycznych faz rozdziału organizm-otoczeme (patrz ryc. 8.11).

Ogółne równanie bilansu cieplnego dowolnego organizmu stałocieplnego ma postać:

⁺ *ft ⁺ 9,+«Ł + tf •    <⁸-⁵³>

229