System szkolny
Skład:
a) szkoły,
b) baza materialna szkoły
c) zbiorowość uczniowska bądź studencka,
d) grono nauczycielskie bądź zespół wykładowców
e) administracja.
f) organizacje rodziców i przedstawicieli społeczności lokalnej Modele szkoły:
- szkoła skoncentrowana na książce, szkoła skoncentrowana na dziecku, szkoła skoncentrowana na życiu społecznym
Model szkoły skoncentrowanej na życiu społecznym - S. Kowalski, Socjologia wychowania w zarysie, Warszawa 1986
- podejmowanie minimum zadań
- spontaniczne wiązanie się ze środowiskiem
- planowa współpraca ze środowiskiem
Modele szkoły preferowane przez uczniów i nauczycieli
- model nauczający,
-model nauczającą - wychowujący,
- model instrumentalny,
- szkoła jako miejsce realizacji potrzeb osobowościowych Struktura formalna szkoły
- schemat organizacyjny -przepisy prawne,
-depersonalizacja funkcji i stanowisk Struktura nieformalna szkoły
- przestrzeń społeczna szkoły (indywidualna, instytucjonalna, międzyludzka),
-grupy nieformalne
Klasa szkolna
Stanowi dla ucznia grupę znaczącą z następujących przyczyn (Sowińska H. Klasa szkolna jako zespół wychowawczy, 1974, s. 54)
- socjalizacja
- miejsce zaspokojenie podstawowych potrzeb dziecka,
-obejmuje kontrolą wiele sfer życia dzieci i młodzieży,
- dysponuje mechanizmami nacisku wobec jednostki
Modele ucznia - T. Gołaszewski, Szkoła jako system społeczny, Warszawa 1977, s. 156 - 157
- uczeń doskonały',
- uczeń znormalizowany,
-uczeń nonkonformista,
- uczeń niedostosowany Nauczyciel
- czynniki statusu nauczyciela,
- postawy zawodowe nauczycieli (T. Gołaszewski Szkoła jako system społeczny, Warszawa 1977, s. 145 i nast.) - postawa negatywna, obojętna, ambiwalentna, entuzjastyczna, „dobrej woli”, identyfikacji ze szkołą, „jako” nauczyciel.
Style kierowania szkołą:
- styl autokratyczny (a. surowy, życzliwy, nieudolny)
- styl demokratyczny (demokrata prawdziwy, pseudodemokrata),
- styl nieintegracyjny - liberalny
Źródło: W. W. Skarbek, Wybrane zagadnienia socjologii ogólnej i socjologii edukacji, Piotrków Trybunalski 2003, s. 143- 176