Wyroby przeznaczone do izolacji termicznej powinny być zabezpieczone przed bezpośrednim dostępem wilgoci. Szczególnie narażone na znaczne zawilgocenie są izolacje rurociągów podziemnych, gdzie negatywne oddziaływanie wody gruntowej na materiał potęguje podwyższona temperatura i ewentualne wibracje. Problem zawilgocenia materiałów izolacyjnych w dużym stopniu dotyczy również izolacji chłodni składowych.
W warunkach rzeczywistych bardzo rzadko mamy do czynienia z warunkami ustalonej wilgotności. W większości przypadków, w czasie eksploatacji, przez materiał wymuszany jest przepływ pary wodnej. Miarą oporu, jaki stawia materiał przepływającemu strumieniowi pary wodnej, jest współczynnik dyfuzji pary wodnej S, który można zdefiniować jako stosunek gęstości przenikającego przez badaną próbkę strumienia pary wodnej do różnicy ciśnienia pary wodnej między jej powierzchniami czołowymi w odniesieniu do jednostki grubości. Przegrodę o określonej grubości charakteryzuje przepuszczalność pary wodnej. Na rysunku 3.65 przedstawiono schematycznie dwa warianty zestawów pomiarowych do określania właściwości przy przenikaniu pary wodnej.
Rys. 3.65. Przykłady zestawów badawczych do określania właściwości materiałów termoizolacyjnych przy przenikaniu pary wodnej: 1 - szablon, 2 - uszczelnienie, 3 - próbka, 4 - środek osuszający lub nasycony wodny, 5 - taśma uszczelniająca; /t, - górna eksponowana powierzchnia próbki, A2 -dolna eksponowana powierzchnia próbki, D - powierzchnia badanej próbki, d - grubość próbki
Próbkę do badań przymocowuje się nad naczyniem ze środkiem osuszającym lub nasyconym wodnym roztworem odpowiedniej soli, i uszczelnia. Następnie cały zestaw umieszcza się w atmosferze o kontrolowanej wilgotności i temperaturze (zwykle 23°C). Para wodna przepływa przez próbkę w wyniku istnienia gradientu wilgotności względem wnętrza naczynia. W celu określenia gęstości strumienia pary wodnej w stanie ustalonego przepływu wykonuje się okresowe ważenie zestawu pomiarowego. Najczęściej badanie przeprowadza się w jednym z trzech zalecanych warunków wilgotnościowych (tab. 3.29). Wymaganą wilgotność uzyskuje się przez stosowanie nasyconych roztworów soli, np.: 52% - Na2Cr20r2H20, 85% - KC1, 93% - NH4H2PO4 lub 94% - KNO3. Jako środki osuszające można zastosować CaCI2, Mg(C104)2 lub P2O5. Z uwagi na warunek ustabilizowania się strumienia wilgotności przechodzącego przez próbkę, przebieg oznaczenia jest długotrwały. Zaleca się, aby kolejne ważenia wykonywane były nie częściej niż co 24 h.
240