244,$5

244 OBRÓBKA PLASTYCZNA !.alx>raturi_Uni

6.3. Kucie matrycowe - podstawowe zasady projektowania i technologii

6.3.1. Wiadomości podstawowe

Schemat procesu kucia matrycowego przedstawiono poniżej.

Jest to typowy przebieg procesu kucia matrycowego do którego zalicza _się również obcinanie wypływki, kalibrowanie, prostowanie i dogniatanie odkuwek.

Tpodczas kucia matrycowego pły niecie materiału jest ograniczone przez powierzchnie wykroju matrycy, wskutek czego materiał przyjmuje kształt wykroju. Matryca składa się najczęściej z dwóch części zamocowanych na młotach, prasach korbowych, hydraulicznych, śrubowych, kuźniarkach, walcarkach, clcktrospęczarkach. W matrycy znajduje się wykrój wykańczający otoczony rowkiem na wy pływkę. Zadaniem rowka jest przejęcie nadmiaru materiału oraz utrudnienie wypływu materiału z matrycy, co poprawia wypełnienie trudno dostępnych miejsc.

Ze względu na rodzaj i ilość wykrojów matryce dzielą się na;

•    otwarte jednowykrojowe;

•    otwarte wielowykrojowe;

•    otwarte wielokrotne;

•    zamku ięte jednowykrojowe.

Matryca otwarta jednowykrojowa (rys. 6.19a) posiada jeden wykrój wykańczający. Odkuwkę wykonuje się bezpośrednio z odcinka materiału wsadowego dla prostych odkuwek lub z przygotowanej przedkuwki, kutej swobodnie, dla odkuwek bardziej złożonych. W tym samym wykroju matry cy materiał kuje się niekiedy kilkakrotnie z między operacyjnym odcinaniem wypływki, a także dogrzewaniem, aż do uzyskania gotowej odkuwki.

Matryca otwarta wiciowykrojowa (rys. 6.19b) stosowana jest do kucia odkuwek bardziej złożonych. Odkuwka. w tym przypadku, jest kształtowana w kilku oddzielnych wy krojach znajdujących się w jednej matrycy.

Matryca otwarta wielokrotna (rys. 6.l9c) stosowana jest w produkcji wielkoseryjnej odkuwek o stosunkowo prostych kształtach i wymiarach. Metoda ta polega na jednoczesnym wykonywaniu z jednej przedkuwki kilku mniejszych odkuwek o takich samych lub różniących się kształtach. Oddzielanie odkuwek odby wa się przez okrawanie.

Matry ca zamknięta jednowykrojowa (rys. 6.19d) tzw, bczwypływkowa, jest podobna do matrycy otwartej jednowykrojowej. Różnica polega na wcześniejszym zamknięciu wykroju matrycy, co uniemożliwia wypływanie materiału na zewnątrz.

Zaletą tej matrycy jest duża oszczędność materiału, wadą zaś konieczność stosowania materiału wyjściowego o ściśle określonej objętości oraz większych nacisków .