250 OBRÓBKA PLASTYCZNA Lahoratom,,,,
• określenia grubości dna i ścianek odkuwki;
• określenia dopuszczalnego przesadzenia poprzecznego i podłużnego ora? pozostałości wypływki.
Szczegółowe dane niezbędne do zaprojektowania odkuwki znajdują sje w PN-86/H-94301 dla odkuwek stalowych oraz w PN-89/I1-9480i\j]!j odkuwek z metali nieżelaznych.
Projektowanie rysunku odkuwki należy więc rozpocząć od ustaleń kierunku kucia i wyboru płaszczyzn podziału matryc. Prawidłowo ustalona płaszczyzna podziału matryc powinna zapewnić łatwe wyjmowanie odkuwki z wykroju matrycy, nie powodować konieczności stosowania nadmiernych naddatków technologicznych, umożliwiać dobre wypełnienie wykroju uprościć technologię kucia, ułatwić kontrolę przesadzenia połówek odkuwki oraz ułatwić okrawanie wypływki. Obowiązuje zasada, aby płaszczyzna podziału przechodziła przez największe przekroje odkuwki. gdvż wykroje robocze będą wtedy w matrycach najpłytsze.
Jeżeli odkuwka jest bryłą (np. walec), to przy wysokości w iększej od średnicy podział bryły odbywa się według płaszczyzny pionowej (przechodzącej przez średnicę obu podstaw, tzw. odkuwka podłużna). Prz\ wysokości mniejszej od średnicy podział bryły odbywa się przez pr/ckrój poprzeczny w połow ie wysokości bryły (odkuwka czołowa).
W praktyce odkuwki mają budowę bardzo złożoną i przy wyborze płaszczyzny należy rozpatrzyć szereg czynników omówionych w tablicy 6.3.
Na podstaw ie wykonanego ry sunku odkuwki projektuje się proces kucia matrycowego i matry cę.
W tym celu należy wykonać następujące czynności:
• dobrać rowek na wypływkę;
• obliczyć objętość w sadu i dobrać wsad;
• dobrać temperaturę i czas grzania materiału;
• ustalić ilość zabiegów' kształtowania;
• zaprojektować oprzyrządowanie;
• dokonać wyboru urządzeń produkcyjnych i pomocniczych.
■ KUŻNłCTWO______251
Tablica 6.3
Czynniki wpływające na wybór płaszczyzny podziału odkuwki
rat oni ki |
Przykład |
Omówienia | |
-1- |
2 |
3 | |
CB»tałt '•oWtrjos-ij odkuwki |
bl tectmotogicany |
u] podział prawidłowy, łatwa wyjmowanie odkuwki s matrycy b) podział nie prawidłowy, łatwe wyjmowanie odkuwki aoili-wa po wprowadzania dodatkowych naddatków taohnologicz-nyoii | |
eypełnia-nie wykroju matrycy |
al b) |
i |
a) dobre wypełnianie wykroju matrycy, materiał Jeat ap^osa-ny b) gorsze wypełnianie, materiał jaet wyciskany |
jakoóó odkuwki |
ał rH przesod zenie \ rt\. |
r |
a) podział prawidłowy, łatwa kontrola przesadzenia odkuwki b) podział nie prawidłowy, utrudniona ustawienia górnej oząóci odkuwki wzglądom dolnej, utrudnione obolnmnle wy-pływki |
W odkuwae |
płaszczyzna podsiału wynika z keztałtu przekroju odkuwki |