254 2

raźnie wyczuwalny opór, zwiększający się przy szybszym ruchu tloczyska, świadczy to o niedostatecznym tłumieniu.

Znacznie lepiej można ocenić skuteczność tłumienia sprawdzanego amortyzatora przez porównanie jego pracy z amortyzatorem fabrycznie nowym.

Wytwórnia Motocykli Pannonia podaje, że całkowicie wyciągnięte tłoczys-ko amortyzatora obciążone siłą 2—3 kG powinno wsunąć się w czasie około 70 sek. Całkowite wysunięcie wsuniętego tloczyska powinno wymagać siły rzędu 20—30 kG.

Osłabione tłumienie spowodowane być może nie wystarczającą ilością lub nie odpowiednią jakością płynu, uszkodzeniem zaworków lub nadmiernym zużyciem elementów amortyzatora.

Przyczyną wycieków jest uszkodzenie lub zużycie uszczelki względnie tłoczys-ka. Krawędź zgarniająca uszczelki powinna być ostra, bez najmniejszych rys, zaokrągleń lub innych wad. Sprężynka dociskowa pierścienia uszczelniającego musi spoczywać w zagłębieniu kołnierza, dociskając krawędź uszczelniającą. Wszystkie pozostałe podkładki, uszczelki i sprężynki nie mogą wykazywać śladów uszkodzeń.

Stan uszczelnień określamy na podstawie śladów przecieków oraz szczegółowych oględzin. Przy sprawdzaniu krawędzi uszczelniającej pierścienia warto posługiwać się szkłem powiększającym. Uszczelki wykazujące jakiekolwiek wady należy bezwzględnie wymienić na nowe.

Inną przyczyną nieszczelności amortyzatora mogą być uszkodzenia powierzchniowe tłoczyska. Tłoczysko amortyzatora przesuwające się w uszczelce musi być dokładnie gładkie i wypolerowane, bez widocznych śladów za-rysowań, skaleczeń lub zużycia. Jeśli na tłoczysku widoczne są nieznaczne porysowania, można usunąć je przez wypolerowanie tłoczyska. Przy tej czynności zmniejszenie średnicy tłoczyska nie powinno przekraczać 0,02 mm.

Jeśli do usunięcia nierówności konieczne jest zeszlifowanie tłoczyska na większej grubości, wówczas po prze-szlifowaniu należy tłoczysko pokryć elektrolitycznie warstwą chromu o grubości takiej, aby przywrócić tłoczysku jego pierwotną średnicę. Po chromowaniu tłoczysko musi być starannie wypolerowane. Tłoczyska niektórych amortyzatorów są często chromowane fabrycznie.

Rys. 3.35. Sposób odkręcania nakrętki cylindra armotyzatora za pomocą klucza pazurkowego (Jawa)

Tłoczyska amortyzatorów wykazujące zużycia (nawet bez uszkodzeń powierzchni) wyrażające się zmniejszeniem średnicy roboczej o więcej niż 0,07—0,10 mm kwalifikują się również do naprawy lub wymiany. Zużycia tego rzędu występują w prawidłowo eksploatowanych amortyzatorach na ogół nie wcześniej niż po przebiegu rzędu 30— —35 tys. km, a często nawet większym.

Jedyną metodą naprawy zużytego tłoczyska jest przeszlifowanie go i pochro-mowanie, jak w ww. przypadkach usuwania nierówności powierzchni. Poch-romowane i wypolerowane tłoczysko nie może wykazywać odchyłek wykonaw-

254