2tom225

5. MASZYNY ELEKTRYCZNE 452

50 V wartości skutecznej napięcia przemiennego lub 120 V nietętniącego prądu stałego powinno być wyłączone tak szybko, żeby nie wystąpiły niebezpieczne dla człowieka skutki patofizjologiczne.

Uwaga. Zastosowanie samoczynnego wyłączania zasilania wymaga koordynacji typu układu sieciowego, parametrów przewodów ochronnych i zastosowanych zabezpieczeń.

W przypadku układu sieciowego TN osiągnie się samoczynne wyłączenie zasilania w określonym czasie, jeśli spełniony zostanie warunek

o

w którym: Z_s — impedancja pętli zwarciowej, l_a — prąd powodujący samoczynne zadziałanie urządzenia wyłączającego w czasie zależnym od napięcia znamionowego U₀ (względem ziemi) podanego w tabl. 5.83a.

W przypadku zastosowania bezpieczników topikowych czasy wyłączania w zależności od prądu powinny być wyznaczane z charakterystyk pasmowych czasowo-prądowych bezpieczników. Granice prądów zadziałania przy czasie 0,1 s wkładek topikowych gG (ogólnego przeznaczenia) i gM (do obwodów silnikowych) podano wg PN-91/E-06160/10 w tabl. 5.83b, gdzie: I_N — prąd znamionowy wkładki, I_ch — charakterystyka czasowo--prądowa wkładki.

Uwaga. W układzie sieciowym TN może być również stosowane urządzenie ochronne różnicowo-prądowc. W układzie TN wszystkie części przewodzące dostępne instalacji powinny być przyłączone do uziemionego punktu zasilania za pomocą przewodów ochronnych uziemionych na każdym transformatorze lub prądnicy albo w ich najbliższym sąsiedztwie.

Tablica 5.83a. Maksymalne czasy    Tablica 5.83b. Granice prądów zadziałania wybranych wkładek

wyłączania w układzie TN    topikowych gG i gM

G/U	(0,1 s)	t_(0,l s)
16	85	150
20	110	200
25	150	260
32	200	350
40	260	450
50	350	610
63	450	820

PoV	Czas wyłączenia (s)
120	0,8
230	0,4
277	0,4
400	0,2
>400	0,1

5.7.12. Wybrane zagadnienia eksploatacyjne silników

5.7.12.1. Silnik elektryczny w układzie napędowym

Silniki elektryczne, wykorzystywane do napędzania różnego rodzaju urządzeń, tworzą wraz z napędzanymi urządzeniami elektryczne układy napędowe.

Według Zarządzenia Ministra Gospodarki Materiałowej i Paliwowej z dnia 28 lutego 1987 r. w sprawie szczegółowych zasad eksploatacji elektrycznych urządzeń napędowych — przez elektryczne urządzenia napędowe, zwane też urządzeniami napędowymi, należy rozumieć silnik elektryczny wraz z układami służącymi do jego zasilania, regulacji, sterowania, sygnalizacji, zabezpieczeń oraz pomiarów.

W zarządzeniu dokonano podziału urządzeń napędowych na cztery grupy, różniące się mocą urządzeń i wartością napięcia znamionowego, dla których obowiązują odmienne wymagania dotyczące warunków użytkowania i zasilania.

Tablica 5-84. Grupy podziału elektrycznych urządzeń napędowych, wg [5.29]

‘ Grupa”	Parametry silników napędowych
---1	o mocy większej niż 250 kW oraz o napięciu znamionowym powyżej 1 kV bez względu na wartość mocy
JI	o mocy od 50 kW do 250 kW o napięciu znamionowym 1 kV i niższym
ni	o mocy mniejszej niż 50 kW, ale nie mniejszej niż 5,5 kW
IV	o mocy mniejszej niż 5,5 kW

Podział elektrycznych urządzeń na grupy podano w tabl. 5.84.

Przy doborze silnika do wymagań napędzanego urządzenia należy brać pod uwagę co najmniej:

_mechaniczne i elektryczne właściwości silnika;

—    koszty inwestycyjne silnika i wyposażenia pomocniczego;

—    koszty eksploatacyjne, z uwzględnieniem energii.

Jeśli silnik ma napędzać urządzenie o regulowanej prędkości obrotowej, to należy uwzględnić wymagania techniczne dotyczące zakresu i sposobu regulacji, jak również odpowiadające zakresom regulacji wartości mocy i momentu silnika.

Wybierając typ silnika należy zwracać uwagę nic tylko na system zasilania, lecz także na dostępność (możliwość zakupu) typu silnika najbardziej nadającego się do zastosowania w danym urządzeniu napędowym o określonych wymaganiach.

Powszechnie dostępny system zasilania silników obejmuje sieć elektryczną trójfazową czteroprzewodową o napięciu międzyprzewodowym 380 V (400 V), nazywaną siecią niskiego napięcia. Z sieci tej zasila się większość eksploatowanych silników. Silniki dużych i największych mocy prądu przemiennego, już od mocy 200 kW, powinny być zasilane z sieci o znamionowym napięciu międzyprzewodowym 6 kV, nazywanej siecią wysokiego napięcia. Silniki prądu stałego zasila się z sieci prądu przemiennego poprzez przetwornice maszynowe (wirujące) lub statyczne przekształtniki energii.

Odchylenia napięcia zasilania urządzeń napędowych nie mogą:

—    przekraczać wartości ustalonych w dokumentacji fabrycznej dla urządzeń I grupy,

—    być większe niż ±5% napięcia znamionowego sieci zasilającej dla urządzeń II, III i IV grupy.

Ruch urządzeń II, III i IV grupy przy odchyleniach napięcia przekraczających 5% jest dopuszczalny, jeśli urządzenia te są dostosowane do takich odchyleń napięcia lub są eksploatowane w warunkach nie powodujących przekroczenia prądów znamionowych oraz zapewniających prawidłowy rozruch.

W razie pracy urządzeń napędowych w warunkach trudniejszych, odbiegających od znamionowych, dopuszczalne warunki ich pracy należy ustalić na podstawie pomiarów eksploatacyjnych uzgodnionych z wytwórcą.

Przed każdym uruchomieniem urządzeń napędowych, dokonywanych bezpośrednio przez obsługę, należy sprawdzić czy ruch tych urządzeń nie spowoduje zarówno ^grożenia bezpieczeństwa obsługi lub otoczenia ani też uszkodzenia urządzeń napędza-^Dych. Przed załączeniem pod napięcie na nowym stanowisku pracy należy sprawdzić: prawidłowość połączeń elektrycznych i mechanicznych, dobór zabezpieczeń, spełnienie ^wymagań w zakresie ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej.

Do pomiarów przeprowadzanych podczas eksploatacji maszyn należy przede wszystkim sprawdzanie stanu izolacji uzwojeń, polegające na pomiarze rezystancji izolacji. Pomiary rezystancji izolacji urządzeń I i II grupy należy również wykonywać przed Uruchomieniem oraz po dłuższym postoju. Wyniki pomiarów rezystancji izolacji uznaje ^Sl? za zadowalające, jeśli: