306 3

Podczas oględzin komutatora należy zwracać uwagę na stan wlutowanych

Rys. 10.41. Schemat połączeń przy sprawdzaniu przebicia izolacji szczotkotrzymacza

w jego działki uzwojeń twornika. Siady wytopień cyny świadczyć mogą o zwarciach, uszkodzeniach uzwojeń prądnicy lub uszkodzeniu regulatora.

W celu wykrycia ewentualnych zwarć między uzwojeniami twornika należy użyć amperomierza o zakresie około 5 A i źródła prądu w postaci akumulatora o pojemności co najmniej 14 Ah. Łącząc szeregowo amperomierz z jednym ogniwem akumulatora (patrz rys. 10.42), dotyka się następnie końcami przewodów do dwu sąsiadujących działek komutatora i odczytuje wska-

Rys. 10.42. Schemat połączeń przy sprawdzaniu zwarcia międzyzwojowego w uzwojeniach twornika prądnicy

zanie amperomierza. Przechodząc kolejno od jednej działki do drugiej odczytuje się wskazania amperomierza, które przy dobrym tworniku powinny być równe dla wszystkich jego działek. Np. dla twornika prądnic motocykli Jawa natężenie prądu tak zmierzone powinno dla wszystkich działek wynosić około 2 A. Jeżeli dla pewnych działek komutatora amperomierz wykaże przepływ prądu wyraźnie większy, świadczy to o istnieniu zwarć między-zwojowych, podczas gdy przepływ mniejszego prądu lub brak przepływu prądu świadczą o przerwaniu uzwojeń. W obydwu przypadkach naprawa polega na przewinięciu twornika, co powinno być wykonane w specjalistycznym warsztacie.

Drugi sposób polega na sprawdzeniu zwarć uzwojeń twornika na masę. Próbę wykonuje się za pomocą lampki kontrolnej połączonej ze źródłem prądu o napięciu 220 V. Jeden przewód

Rys. 10.43. Schemat połączeń przy sprawdzaniu przebicia na masę w uzwojeniach twornika prądnicy

łączy się wówczas z metalowym rdzeniem twornika, a drugim dotyka kolejno do wszystkich działek komutatora (patrz rys. 10.43). Zapalenie się lampki kontrolnej sygnalizuje istnienie zwarcia danego uzwojenia z masą. Naprawa twornika polega wówczas również na przewinięciu.

Uszkodzenia uzwojeń wzbudzenia prądnicy zdarzają się rzadko. Niemniej po sprawdzeniu twornika warto również sprawdzić uzwojenia wzbudzenia przez pomiar natężenia prądu przepływającego przez uzwojenia lub przez pomiar oporu uzwojeń oraz przez próbę przebicia izolacji „na masę”.

Do sprawdzenia prądu przepływającego przez uzwojenie wzbudzenia należy użyć źródła prądu stałego o napięciu 2 V (jedno ogniwo akumulatora) oraz amperomierza o zakresie około 10 A. Odłącza się obydwa połączenia

306