309

Badanie mrozoodporności metodą pośrednią

Metoda pośrednia dotyczy ceramicznych materiałów budowlanych ściennych, zarówno cegieł i pustaków budowlanych, jak i cegły klinkierowej budowlanej. Badanie można stosować zamiennie z metodą bezpośrednią (metodą obowiązkową w badaniach rozjemczych jest metoda bezpośrednia). Zasada metody pośredniej oceny mrozoodporności polega na obliczeniu tzw. wskaźnika mrozoodporności M jako funkcji określonych cech fizycznych wyrobu. W przypadku wyrobów porowatych, cechami tymi są: wytrzymałość na ściskanie R_c, nasią-kliwość moczenia N_m, gęstość objętościowa tworzywa y i chłonność kapilarna H„ po 1 i 24 h. Natomiast dla wyrobów klinkierowych chłonność kapilarna po 1, 6 i 24 h. Badanie nasiąkli-wości moczenia i wytrzymałości na ściskanie wykonuje się w sposób omówiony wcześniej (10 wyrobów dla każdego rodzaju badania). Gęstość objętościową tworzywa oblicza się jako stosunek masy wysuszonego wyrobu do objętości tworzywa budującego wyrób. W przypadku wyrobów pełnych, objętość tworzywa obliczana jest na podstawie wymiarów zewnętrznych wyrobu, natomiast w przypadku wyrobów drążonych jest to objętość wyrobu pomniejszona

0    objętość drążeń i otworów. Do zmierzenia objętości tworzywa wyrobów drążonych wykorzystuje się wyrób po badaniu nasiąkliwości moczenia, a mianowicie zanurza się go w odpowiednim przelewowym naczyniu wypełnionym wodą i mierzy ilość wody wypartej - objętość wypartej wody jest równa objętości tworzywa budującego badaną kształtkę. Chłonność kapilarna po n godzinach H„ - to masa wody wchłonięta przez wyrób podczas n godzin podciągania kapilarnego przez powierzchnię czynną, przypadająca na jednostkę powierzchni czynnej. Powierzchnia czynna dla wyrobów pełnych i klinkierowych to ich najmniejsza powierzchnia, a dla wyrobów drążonych - powierzchnia podstawy pomniejszona o powierzchnię drążeń. Pole powierzchni czynnej wyrobów pełnych oblicza się z ich wymiarów, natomiast dla wyrobów drążonych - jako stosunek objętości tworzywa w wyrobie do wysokości wyrobu. W celu zmierzenia chłonności kapilarnej, wyrób po zmierzeniu i zważeniu ustawia się pionowo na podpórkach w naczyniu, po czym zalewa wodą, tak aby głębokość zanurzenia w niej wyrobu była 3-f5mm. Po upływie żądanej ilości godzin podciągania kapilarnego wyrób waży się

1    oblicza jego chłonność kapilarną H„ według wzoru

H

n

(3.144)

gdzie:

H„ - chłonność kapilarna, g/cm²;

m„ - masa wyrobu po n godzinach podciągania kapilarnego wody, g; m_s - masa wyrobu suchego, g;

A - pole powierzchni czynnej wyrobu, cm².

Ostatecznie wskaźnik mrozoodporności oblicza się, podstawiając otrzymane wyniki badanych cech wyrobu do odpowiedniego równania, które ma postać:

-    dla wyrobów pełnych:

M = aR_c + bN_m + cy + dH\ + eH₂ 4;

-    dla cegieł klinkierowych:

M = xH₂ + yH_b + z/-/₂4;

gdzie: a, b, c, d, e, x,y, z - współczynniki empiryczne, sprecyzowane w normie. Wyrób uznaje się za mrozoodporny, jeśli jego wskaźnik mrozoodporności jest M < 1.

309