346 2

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 9

o Osłony powinny osłaniać końcówkę wrzeciona, uchwyt i narzędzie skrawające tak, aby uniemożliwić dostęp co najmniej z przodu i obydwóch boków gdy wrzeciono/tuleja wysuwna znajdują się w normalnym położeniu spoczynkowym.

Metody bezpiecznej pracy

o Należy stosować bezpieczne mocowanie przedmiotu obrabianego na stole przedmiotowym wiertarki z wykorzystaniem otworów, rowków teowych, otworów montażowych.

© Podczas wiercenia otworów przy użyciu wiertarek niedopuszczalne jest trzymanie w dłoni przedmiotu poddawanego wierceniu.

® Skuteczność zatrzymania systemów hamowania wrzeciona jest uzależniona od prędkości wrzeciona - i tak: przy prędkości poniżej 250 obr./min dopuszczalna liczba obrotów do zatrzymania wynosi 1, a przy szybkości ponad 1500 obr./min liczba ta wynosi 4.

© Dostęp do niebezpiecznych części przenoszenia mocy (pasy, łańcuchy, przekładnie, koła pasowe, ały itp.) powinien być zabezpieczony osłonami stałymi, a w przypadku gdy wymagany jest dostęp operatorów częściej niż raz na zmianę, powinny być zastosowane ruchome osłony blokujące.

© Zagłębienia w obrabiarce lub wokół obrabiarki powinny być zakryte lub zabezpieczone przed wpadnięciem do nich osób, przez zastosowanie np. balustrad lub innych skutecznych zabezpieczeń.

Powyżej podano informacje dotyczące podstawowych maszyn do obróbki metali.

Z uwagi na dużą różnorodność rodzajów maszyn do obróbki metali nie jest możliwe omówienie ich wszystkich. Zainteresowanych odsyłam do Polskich Norm.

Tytuły ważniejszych norm podano w dodatku.

Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym

Wymagania zasadnicze dla maszyn i elementów bezpieczeństwa dotyczą także narzędzi ręcznych z napędem elektrycznym. Maszyna przenośna trzymana w ręku lub prowadzona ręką powinna spełniać następujące zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia:

-    w zależności od rodzaju maszyny, powinna mieć ona odpowiedniej wielkości powierzchnię podpierającą i posiadać odpowiednią liczbę uchwytów i wsporników o odpowiednich wymiarach rozmieszczonych tak, aby zapewniały jej stateczność w przewidzianych przez producenta warunkach użytkowania maszyny,

-    jeżeli wyposażona jest w uchwyty, których nie można zwolnić, zachowując jednocześnie całkowite bezpieczeństwo, maszyna powinna być wyposażona w elementy sterownicze uruchamiania i zatrzymywania, rozmieszczone w sposób umożliwiający operatorowi posługiwanie się nimi bez zwalniania uchwytów,

-    powinna być zaprojektowana, wykonana lub wyposażona w taki sposób, aby wyeliminować ryzyko przypadkowego uruchomienia lub kontynuowania działania maszyny po zwolnieniu uchwytów przez operatora; jeżeli spełnienie tego wymagania nie jest technicznie możliwe, należy stosować równorzędne środki.

Maszyna przenośna trzymana w ręku powinna być tak zaprojektowana i wykonana, aby w koniecznych przypadkach pozwalała na wzrokową kontrolę kontaktu narzędzi z obrabianym materiałem.

Najczęściej stosowane są (szczególnie przy pracach mniej dokładnych), narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym, takie jak:

-    szlifierki i polerki tarczowe,

-    wiertarki,

-    strugarki do drewna,

-    frezarki,

-    wkrętarki,

-    nożyce i wycinarki do blach,

-    pilarki i noże tarczowe,

-    pilarki brzeszczotowe,

-    młotki.

Z uwagi na różnorodność typów tych elektronarzędzi, podstawowym źródłem wiedzy o ich bezpiecznym użytkowaniu są Polskie Normy [X531 doX555], a także instrukcje bezpiecznej obsługi, dostarczane przez wytwórcę.

Jednocześnie, zgodnie z [Q132] (narzędzia ręczne do obróbki drewna) oraz Polskimi Normami, dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania elektronarzędzi należy stosować poniższe zasady:

•    podczas obsługi przenośnych obrabiarek ich przewody elektryczne powinny być zabezpieczone przed wilgocią i mechanicznym uszkodzeniem,

•    przed odłożeniem lub przenoszeniem obrabiarki przenośnej należy wyłączyć jej napęd,

•    dbać o to, aby prace związane z podłączeniem, badaniem, konserwacją i naprawą urządzeń elektrycznych były wykonywane tylko przez osoby uprawnione,

•    nie udostępniać odbiorników elektrycznych osobom nie znającym zasad ich użytkowania i instrukcji obsługi,

■ każdorazowo przed przystąpieniem do pracy należy sprawdzić optycznie stan obudowy izolacyjnej elektronarzędzi, przewodów, wtyczek - w przypadku uszkodzenia oddać je do naprawy,

•    po zakończeniu prac wyłączyć elektronarzędzia z sieci elektrycznej i zgodnie z instrukcją zabezpieczyć je przed ponownym włączeniem przez osoby nieupoważnione.

689