354 355 2

Rząd: Polyno/da

Obejmuje gatunki mające ciało okryte po stronie grzbietowej łuskowatymi wyrostkami naskórka notopodiów (ryc. 128E). Gardziel wysuwana, ze szczękami. Morskie, drapieżne, żyją pod kamieniami.

Rząd: Phyllodoclda

Ciało złożone z licznych segmentów, do 700. Parapodia jednogałęziowe, z liściastymi cirrusami. Morskie.

Rząd: Amphlnomlda

Szczeci kłujące, z kanałami wydzielającymi substancje trujące. Morskie.

Rząd: Alclopida

Ciało zbudowane z homonomicznych segmentów, przezroczyste. Duże czerwone oczy na prostomium. Morskie, pelagiczne.

Vanadis formosa ma gonodukty i nefrydiodukty z protonefrydiami. Występuje w Oceanach Indyjskim i Spokojnym oraz w Morzu Śródziemnym.

Rząd: Tomopterida

Parapodia spłaszczone, gałęzie wiosełkowate, pozbawione szczeci. Morskie, pelagiczne.

Tomopteris kefersteini występuje w Oceanie Atlantyckim i Morzu Śródziemnym.

Rząd: Haalonida

Parapodia ze szczególnie długimi grzbietowymi wąsami. Morskie pelagiczne.

Rząd: Syllłda

Parapodia jednogałęziowe. Gardziel z jednym zębem oskórkowym lub wieńcem drobnych zębów. Morskie, większość odżywia się okrzemkami.

Rząd: Nereida

Metameria homonomiczna. Parapodia typowo wykształcone, parzysta szczęka w gardzieli, podłużne pnie nerwowe i zwoje w segmentach tułowia zlane ze sobą (ryc. I25A. B; 126). Morskie, przydenne.

Nereida różnokolorowa — Nereis dwersicolor, ma ciało spłaszczone, silnie zwężone ku tyłowi, do 20 cm długie. Występuje w Oceanie Atlantyckim i Bałtyku.

Rząd: Nephytlda

Duże formy, z dwugałęziowymi parapodiami. Morskie, wiercą w miękkim dnie.

Rząd: Glycerida

Wysuwana gardziel, z 4 szczękami, przystosowana do łapania zwierząt i wiercenia w miękkim podłożu. Morskie.

Rząd: Eunlcida

Rząd obejmuje gatunki duże, o silnie wydłużonym ciele, w tym do 3 m długie.

Gardziel z płytkowatymi zębami, tworzącymi złożone szczęki. Morskie. Wolno żyjące i osiadłe, niektóre produkują domki (fot. 7B).

Eunice gigantea, do kilkudziesięciu cm długości, ma na parapodiach skrzela w kształcie grzebieni. Żyje w długich korytarzach wierconych pod kamieniami.

Ocean Atlantycki, Morze Śródziemne.

Robak palolo — Pohla (synonim: Eunice) viridis (ryc. 131 A) żyje u wybrzeży archipelagu Fidżi. Roi się dwa razy w roku, w październiku i w listopadzie, w powiązaniu z fazami księżyca: w dzień przed ostatnią kwadrą i w dniu ostatniej kwadry. Rojenie trwa kilka godzin, pojawiają się ogromne ilości epitokiów na powierzchni morza. Epitokia są jadalne, są przysmakiem.

Rząd: Lumbrinerida    @

Ciało nitkowate, bez przysadek gębowych i bez parapodiów. Morskie. Żyją pomiędzy roślinami i osiadłymi zwierzętami dna morskiego, w mule i piasku.

Rząd: Arabellida

Gardziel ze złożonym narządem szczękowym. Morskie, większość wierci w miękkim podłożu, drapieżne. Niektóre gatunki pasożytują w obleńcach i w różnych pierścienicach, w tym, w wieloszczetach.

Rząd: Dinophillda

Ciało drobne, złożone z 6 —13 homonomicznych segmentów, do 2 mm długie.

Nie występuje cefalizacja. Segmentacja zewnętrznie słabo zaznaczona, występują tylko płytkie przewężenia. Brak parapodiów. Na segmentach tułowia nieliczne szczeci. Po stronie brzusznej podłużne pasmo rzęsek, u niektórych

355