40 3

Krajobrazem możemy nazwać całość przyrody wraz z elementami wprowadzonymi przez człowieka na naturalnie ograniczonym odcinku Ziemi oceniana jako układ warunków naturalnych, reprezentujący zewnętrzne cechy estetyczno-widokowe. Wyróżniamy: krajobraz pierwotny - cechuje go nienaruszona przez człowieka równowaga biologiczna i nieograniczona przez człowieka naturalna zdolność samoregulująca. Krajobraz naturalny - ma 'równowagę biologiczną zakłóconą przez człowieka w tak nieznacznym stopniu, że zdolność samoregulująca została zachowana (w krajobrazie tym brak elementów przestrzennych wprowadzonych przez człowieka). Krajobraz kulturowy - brak zdolności samoregulacji, gdyż człowiek w znacznym stopniu naruszył równowagę biologiczną, w tym krajobrazie stosuje się zabiegi ochronne i pielęgnacyjne w celu przywrócenia równowagi biologicznej i utrzymania jej. Krajobraz zdewastowany - występuje w tych obszarach Ziemi, gdzie człowiek prowadzi intensywną gospodarkę przemysłową i eksploatuje bogactwa naturalne. Przewaga elementów wprowadzonych przez człowieka, elementy naturalne krajobrazu są zdewastowane.

Obecnie na świecie wiele uwagi poświęca się ochronie krajobrazu. Ochrona ta obejmuje zarówno elementy przyrodnicze krajobrazu, jak i elementy wprowadzone do niego przez nas. Działania ochronne mogą mieć charakter zachowawczy lub zmierzać do przekształcenia krajobrazu w rodzaju korzystniejszym dla człowieka. Prowadzi się "prace konserwatorskie", czuwa się nad tym, żeby gospodarka człowieka nie naruszała przyrodniczych składników krajobrazu. Pielęgnacja krajobrazu obejmuje jego składniki biologiczne i umożliwia człowiekowi trwałe korzyści i wartości krajobrazu, podnosząc jego walory estetyczne.

Prawne formy zachowawczej ochrony środowiska:

parki narodowe - art. 13 ust 1 i art. 14 ust 10 Ustawy o Ochronie Przyrody podlegające Radzie Ministrów; rezerwaty przyrody - art. 23 ust 4 Ustawy o Ochronie Przyrody podlegające zatwierdzeniu przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa

pomniki przyrody - art. 32 i art. 34 Ustawy o Ochronie Przyrody podlegające Wojewodzie lub Radzie Gminy parki krajobrazowe - art. 24 ust 1 Ustawy o Ochronie Przyrody podlegające Wojewodzie ogrody zabytkowe - art. 3 i 5 Ustawy d/s. Kultury, pieczę ma Ministerstwo Kultury i Sztuki lub Wojewódzki Konserwator Zabytków

ochrona gatunkowa zwierząt oraz ochrona gatunkowa roślin - art. 27 i art. 34 Ustawy o Ochronie Przyrody, podlega Ministrowi Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Wojewodzie lub Radzie Gminy

użytki ekologiczne stanowiska dokumentacyjne, zespół przyrodniczo-kraioznawczy - art. 32 i art. 34 Ustawy

o Ochronie Przyrody, podlega Wojewodzie lub Radzie Gminy

parki miejskie - art. 34 Ustawy o Ochronie Środowiska, podlega Radzie Gminy;