495 2

12.5. SCHEMATY I WYPOSAŻENIE ELEKTRYCZNE ELEKTROWNI WODNYCH

o mocy 6 x 27,6 MW. Dwa generatory są przyłączone do trójuzwojeniowego transformatora blokowego - układ tworzy tzw. duoblok.

Urządzenia potrzeb własnych elektrowni wodnych dzielą się według przeznaczenia na dwie grupy:

-    potrzeby własne generatorowe (związane bezpośrednio z hydrozespołem i transformatorem blokowym);

-    potrzeby własne ogólne.

Układy zasilania urządzeń potrzeb własnych elektrowni wodnych są dość zróżnicowane. Zasadniczy rozdział energii urządzeń potrzeb własnych odbywa się zazwyczaj na napięciu niskim, jeżeli nie występują odbiorniki potrzeb własnych o mocy ponad 160 — 200 kW (np. w elektrowniach przepływowych). W elektrowniach pompowych głównymi odbiorami potrzeb własnych są silniki rozruchowe hydrozespołów, które są zasilane na napięciu wysokim. Przykładem może być uproszczony schemat z rysunku 12.23 dla elektrowni pompowej Żarnowiec. Cztery prądnice/silniki (hydrogeneratory) ME współpracują w układach blokowych z dwu-systemową rozdzielnicą 400 kV wyposażoną również w system obejściowych szyn zbiorczych SO. Połączenia między transformatorami blokowymi TB przy elektrowni a oddaloną o ok. 2 km rozdzielnicą są wykonane liniami napowietrznymi. Z rozdzielnicy 110 kV jest zasilana dwusystemowa rozdzielnica główna potrzeb własnych RGPW elektrowni (6 kV) za pośrednictwem dwóch transformatorów rozruchowych TR regulowanych pod obciążeniem. Z rozdzielnicy tej są zasilane silniki rozruchowe M (6 kV) hydrozespołów i pomp odwodnień MP oraz transformatory potrzeb własnych 6/0,4 kV. Rezerwowe zasilanie potrzeb własnych, umożliwiające w warunkach awaryjnych rozruch pojedynczego hydrozespołu do pracy turbinowej, stanowi generator G o mocy 1 MVA, napędzany silnikiem spalinowym Diesla. Połączenia między ME i TB są wykonane jednofazowymi szynami ekranowanymi, a z odczepów są zasilane transformatory wzbudzenia TW. Zmiana kolejności faz (kierunku wirowania dla różnych sposobów pracy hydrozespołów) jest dokonywana za pomocą zainstalowanych w ciągu szynowym odłączników OD.

W elektrowniach podziemnych moc od transformatorów blokowych, zainstalowanych w podziemnych komorach transformatorowych, do rozdzielni zlokalizowanej na zewnątrz jest wyprowadzana kablami olejowymi o napięciu 110, 220 kV lub z SF₆ do 550 kV (w rozwiązaniach zagranicznych). Usytuowanie elektrowni wodnych wielkiej mocy z dala od ośrodków zapotrzebowania na energię elektryczną wymaga zazwyczaj przesyłu energii na znaczne odległości. Wymaganie bardzo dużej niezawodności i elastyczności pracy hydrozespołów wielkiej mocy (ok. 500 MW i więcej) doprowadziło do powstania nowych rozwiązań schematów elektrycznych hydroelektrowni, podobnie jak w przypadku elektrowni cieplnych (rys. 8.28).

495