513 2

13.2. OBIEGI GAZOWO-PAROWE I ICH ZASTOSOWANIE W ELEKTROWNIACH

nego potrzeb własnych należy także najczęściej zespół prądotwórczy napędzany silnikiem Diesla, przyłączony do szyn rozdzielnicy potrzeb własnych. Jego zadaniem jest umożliwienie rozruchu elektrowni w warunkach „blackoutu” lub innego przypadku braku możliwości zasilania zewnętrznego.

Brak układów nawęglania i odpopielania powoduje radykalne ograniczenie tzw. potrzeb własnych ogólnych, niezwiązanych z pracą konkretnego bloku. Z tego względu w elektrowniach gazowo-parowych najczęściej nie ma odrębnej rozdzielnicy wysokiego napięcia potrzeb własnych ogólnych. Nieliczne odbiorniki potrzeb ogólnych są przyłączane do rozdzielnic niskiego napięcia potrzeb własnych poszczególnych bloków (niekiedy do wyodrębnionej rozdzielnicy niskiego napięcia).

Podobnie jak w klasycznych elektrowniach parowych, podstawowym źródłem zasilania układu potrzeb własnych jest zaczep generatora. Dla ułatwienia rozruchu turbozespołu gazowego (a więc i całego układu kombinowanego), oprócz transformatorów zaczepowych potrzeb własnych, zasilających rozdzielnice potrzeb własnych wysokiego i niskiego napięcia, są niekiedy stosowane niezależne transformatory rozruchowe turbiny gazowej. Są one zasilane zwykle z rozdzielnicy potrzeb własnych, przy czym ich funkcję spełnia niekiedy odrębne (trzecie) uzwojenie transformatora zaczepowego.

Układy elektryczne bloków gazowo-parowych w konfiguracji wielo wałowej podlegały zmianom ewolucyjnym, przy czym najnowsze rozwiązania charakteryzują się znacznym uproszczeniem w stosunku do wcześniejszych. Na rysunku 13.8 przedstawiono układ elektryczny bloku gazowo-parowego dużej mocy z dwiema turbinami V94.3A firmy Siemens i jedną turbiną parową.

Zasilanie układu potrzeb własnych bloku gazowo-parowego umożliwiają dwa transformatory zaczepowe potrzeb własnych, przyłączone do generatorów 292 MVA turbin gazowych. Są one obliczone na pełne zapotrzebowanie na moc przez urządzenia potrzeb własnych i zasilają dwie sekcje rozdzielnic potrzeb własnych wysokiego napięcia. Nie przewiduje się zasilania układu potrzeb własnych z generatora 305 MVA turbiny parowej, uznając nadrzędność pracy turbin gazowych (sekwencja rozruchu oraz fakt, że praca turbiny parowej jest niemożliwa bez pracy turbin gazowych).

Rozdzielnica potrzeb własnych obiegu parowego jest zasilana z rozdzielnic potrzeb własnych części gazowej (każda sekcja z innej rozdzielnicy). Każdy z trzech turbozespołów ma w tym układzie odrębną rozdzielnicę potrzeb własnych wysokiego napięcia, lecz zasilanie potrzeb własnych części parowej jest zrealizowane w układzie „szeregowym”. Generator turbiny parowej oddaje całość energii na szyny rozdzielnicy głównej i wobec braku zaczepu do zasilania układu potrzeb własnych, jest synchronizowany z siecią za pomocą wyłącznika wysokonapięciowego (zwykle tańszego od wyłącznika na napięcie generatorowe).

Rozwój układów kombinowanych, zwłaszcza w zakresie największych mocy, doprowadził w ostatnich latach do konfiguracji jedno wałowych, w których turbina gazowa jest osadzona na wspólnym wale z turbiną parową i obie napędzają jeden wspólny generator (rys. 13.9). Turbina parowa jest połączona z pozostałą

513