549

P-

0.25I

f+ '/iA

(16.19)

fditc P+. P+ - pouiękt/mie odpowiednio obiektyw i cAulwu.    - opustowe odfuwwdmo

ot»du>uu i okularu w metrach. / - długość tubeu w metrach.

Tak nic jest. bo uwarunkowana możliwościami technicznymi zdolność rozdzielcza Mawia barierę Z tego względu maksymalnie stosuje się powiększenia około 1500 razy {P+ do 100 razy i P^ do 15 razy), które xą wystarczające do obserwacji okiem najdrobniejszych rozdzielanych przez mikroskop struktur Dalsze zwiększanie powiększenia nie byłoby uzasadnione teź dlatego. Ze ze względu na konieczność korekcji aberracji zwiększanie powiększenia pociąga za sobą zmniejszenie pola widzenia. Zatem widzielibyśmy mniejszy wycinek preparatu, nic uzyskując za to nowych szczegółów. Taka zamiana jest na pewno niekorzystna.

Nie pozostaje nam nic innego, jak przyjrzeć się barierze postawionej przez zdolność rozdzielczą Może uda się ją ominąć lub choćby nieco przesunąć** Spróbujmy. Potraktujmy preparat jako szereg nalo/onych na siebie w sposób nieuporządkowa-n> Matek dyfrakcyjnych o różnej stałej. Jeśli byśmy taki preparat rozłożyli i kolejno każdą siatkę obserwowali przez mikroskop, to okaże się. że poniżej pewnej wartość i stałej siatki rysy są niewidoczne. Graniczna siatka, której rysy byłyby jeszcze w idoczne. to taka. której światło ugięte, tworzące prążek I rzędu, jeszcze weszło do mikroskopu (ryc. 16.26).

K>c. 16.26. Obraz rzeczywiMy w mikroskop* powstaje na skutek interferencji światła ugiętego i nieugiętego.

Rysy pozostałych siatek uginających światło tak silnie, że w mikroskopie po-w staje tylko prążek zerowy w idma dyfrakcyjnego, nie byłyby przez mikroskop rozdzielane. Tak więc rzeczywisty obraz preparatu powstaje na skutek interferencji między wiązkami światła ugiętymi i nieugiętymi (ryc. 16.27). Możemy powtórzyć za twórcą teorii mikroskopu Ernestem Abbe. że przez mikroskop dostrzeżemy tylko te szczegóły preparatu, które ugięły światło w takim stopniu, że co najmniej wiązka ugięta I rzędu weszła do obiektywu.

Można udowodnić, że graniczna siatka dyfrakcyjna, czyli ta. której rysy mikroskop jes/c/e rozdzieli, miałaby stałą - a. dla której słuszny jest wzór określający

549