margul (31) []

di NwfO będziesz jad! chleb..." (jfi. Rodź. 3,16 i 19) eQrqjjj Moiie Ręczni i egaUtaryśd    v»!

Pflloflmwo Adama i Ewy nic sprawowało się najlepiej. Zazdr^ pierworodny Kain-rolnik dopuścił się zabójstwa brata Abla-p^ ta to. k Jahwe odmicll jego ofiarę, a przyjął ofiarę brata. gftjJJJ podaje powodów tej Bożej niełaski. Stoi to w zgodzie i tą 3 Boga. którę doprowadzili do ostateczności muzułmanie, że Bfegj musi się tłumaczyć ze swych postępków przed ludźmi. Opinie §3 w pewnej mierze potwierdza historyk A. Toynbcc dowodząc, jjj? każdej cywilizacji miasto wyzyskuje wieś. Inną egzegezę da) św. Augustyn w Palmie Bożym. Oto od pierwszych dzieci W zaznaczył aę podział na potępionych (potomków Kaina) i 2^ n>ch (potomków Abla).

Hfl tę przejął najradykalniej kalwiniztn, widząc w bogacą zbawionych, a w nędzarzach — potępionych. Taki pogląd był Ketą do robienia pieniędzy w krajach kalwińskich z Ameryką otą ni czele.

Grzechy lak się rozmnożyły, żc Jahwe postanowił zalać cały ^ mieszkany świat czterdziestodniowym deszczem. Tym deszczem żydzi wyraz swym lokalnym przekonaniom. Wiele cywilizacji notuje zjawisko potopu, ale łączy go z wylewem potężnych rzek w ich dc*, nym biegu. Do tej rob maleńki Jordan jednak się nie nadawał.

Aby nie wytracić całego życia na ziemi. Jahwe wybrał sprawiedK-wego Noego na wykonawcę swej woli ochrony wszystkich gatunków. Udzielił arcyszczególowej instrukcji zarówno szkutniczej, jak i zoo. logicznej [Ks. RoŁ D-22). Statek zwany arką zamienił się na om czterdziestodniowej ulewy i wielomiesięcznego opadu wód w dryfującą menażerię. „Z wolna ustępowały wody z ziemi i zaczęły opadać po upływie stu pięćdziesięciu dni. I osiadła arka w siódmym miesiącu. siedemnastego dnia tego miesiąca, na górze Ararat. A wody u dal opadały aż do dziesiątego miesiąca” (Ks. Rodź. 8,4-5). Ale przymusowy szyper dopiero wtedy odważył się wylądować, gdy wypust czona gołębica przyniosła w dziobku gałązkę z liściem oliwnym, 1 potem w ogóle nie wróciła.

Te folklorystyczne podania nadal są żywe w dzisiejszym święcie. Niedawno wyprawa amerykańska na szczyt góry Ararat po stroik tureckiej bezskutecznie szukała śladów arki, czyli szczątków statki Noego. A gołąbek w znanej interpretacji rysunkowej Picassa (cht daż bez gałązki oliwnej) głosi dziś całemu światu ideę pokoju mię-dzv narodami.

IN

jedyny ocalały patriarcha zawarł z Jahwe ugodę przypie-pięknym lukiem tęczy na niebie na tle ustępujących pudowych. Ofiara całopalna dla Boga i trochę melancholij-pWyrzeczenie: Już nigdy nie będę przeklina! ziemi z powo-fcrc® ludzkiego są de od młodości jego” III? g_t21), dopełniły pierwszego przymierza.

Noego wiąże się jeszcze jeden epizod o niezwykłej ■ r gflśntdd kulturowej na Zachodzie. Oto staruszek wyraźnie BI13 sobie ciężkim przeżyciem potopu system nerwowy i za* /*w pociechy w sfermentowanym soku winnej jagody. Nico-^Twiadydaw Kopaliński w Słowniku mitów i tradycji kultury rLgi pod hasłem „Noe” przezabawnym czterowierszem Wło-K Nagórskiego z jego Historii patriarchy Noego (1887):

Nasz praszczur Nóc świętym byl I chadzał wciąż przed Panem;

Jak ognia tak się wody bal,

A wino pijał dzbanem.

oo nałogu patriarchy odezwało się w kulturze Zachodu zgoła ^aekiwanic. Oto średni z trzech synów Noego, Sema, Chama i iTujizał raz obnażonego ojca w stanie zamroczenia i przywołał dobre widowisko. Ale „Wtedy Sem i Jafet wzięli szatę, nało-TL sobie na ramiona i podeszli tyłem, i przykryli nagość ojca swe-*, ₈ ponieważ oblicza ich były odwrócone, nie widzieli nagości ojca IjpKSi Rodź. 9,23). Stąd troskliwość i pobłażliwość wobec pija-Ipała pochwalę biblijną, co w krajach chrześcijańskich nie było | raczenia. Rozbudzony Noe pochwalił Sema i Jafeta, natomiast

0    zganił Chama i posunął się do klątwy na jego syna Kanaana i £te potomstwo z tej Unii. Ogłosił wtedy twardy werdykt: JJlogo-|ŚQq niech będzie Pan, Bóg Sema! Niech Kanaan będzie sługą fen! Niech Bóg da i Jafetowi dużą przestrzeń i niech on zamieszka

1    * Kmiotach Sema, a Kanaan niech będzie idi sługą!” (Ks. Rodź.

UHI).

Fatalniejsza okazała się jednak ta lekcja biblijna w zastosowaniu fokcznym. Oto Murzynów nazwano za tym ustępem Chamitami,

1 Miast lndoeuropejeżyków i Semitów wyprowadzono w tej staro-Maneutowej etnologii od Jafeta i Sema. Wynikało stąd, że Murzy* I iaająsłużyć białym, z czego użytek robili wszyscy zwolennicy nie* itóctwa. W szlacheckiej Polsce bracia szlachta uważali się za potom-I łta Jafeta i dumnie odgradzali się od Żydów, potomków Sema. i

119