584 2

Przy pojemności minutowej serca 5.3 Ł/min. średni strumień objętości krwi wy. nosi 88 ml/s Ola takich wartości moce objętościowe lewej i prawej komory wyno-*zą odpow iednio około 1.16 W i 0.18 W. podczas gdy ich moc kinetyczna jest jednakowa i wynosi około 0.008 W. liczna spoczynkowa moc serca związana z uruchomieniem krążenia krwi w małym i dużym obwodzie wynosi około 1.4 W i stanowi około 2% mocy spoczynkowej człowieka (moc spoczynkowa człowieka

0    masie 60 kg wynosi około 76 W).

W czasie wysiłku wzrasta moc objętościowa, rośnie bowiem strumień objętości krw i Q_% ale jak wynika z wzorów (18.3-18.4). moc dynamiczna rośnie szybciej, bo rośnie także prędkość* przepły wu krwi. Podczas intensywnego wysiłku udział mocy kinetycznej może wzrosnąć do 30% wartości mocy objętościowej.

Wyżej oszacowaliśmy energię zużywaną przez serce na uruchomienie przepływu krwi w warunkach spoczynkowych. Serce zużywa jeszcze dodatkową energię na dodatkowe czynności, takie jak przemiana matem, skurcze mięśnia, uruchomienie zasuwek, przepompowywanie krwi. odrzuty serca i tkanek sąsiednich (zasada zachowania pędu), pokonywanie oporów bezwładnościowych serca i tkanek sąsiednich. Aby oszacować wydajność energetyczną serca, konieczna jest znajomość całkowitej energii zużywanej na wyżej wymienione czynności i uruchomienie przepływu krwi. Energia ta uwalniana jest w mięśniu sercowym w wyniku utlenienia substancji odżywczych (procesy beztlenowe w mięśniu sercowym nic odgrywają żadnej roYi). 0 znaczeniu procesów tlenowych w mięśniu sercowym świadczy duża liczba mitoebondriów w komórkach mięśnia sercowego w porównaniu z ich liczbą w mięśniach szkieletowych. Serce, w odróżnieniu od mięśni szkieletowych, nic może pracować w warunkach tak zwanego długu tlenowego. Można zatem oszacować zapotrzebowanie energetyczne serca na podsuwie szybkości zużycia tlenu przez serce. Trzeba zmierzyć różnicę między stężeniem tlenu w tętnicy wieńcowej

1    żyle wieńcowej i szybkość przepływu krwi w tętnicy wieńcowej. W ten sposób oszacowane zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, w warunkach spoczynku, wynosi około 0.09 ml tlenu na I gram masy serca w czasie jednej mm. Serce o średniej masie 300 g zużywa 27 ml tlenu w ciągu jednej min, co przy średniej ka-loryc/ności tlenu 20.2 J/ml 0₂ dostarcza około 9.1 J energii w ciągu I s. Moc uwalniana w procesach metabolicznych serca wynosi zatem 9.1 W. Wjdajność energetyczna serca w spoczynku, rozumiana jako stosunek mocy zużywanej na uruchomienie przepływu krwi do całkowitej mocy serca, wynosi 1.4/9.1 = 15%. Warto zwrócić uwagę, że zazwyczaj w warunkach obciążenia wydajność energetyczna serca zw iększa się i może osiągać aż 40%.

584