6 55

poniżej obojczyka: ciągiy szmer przewodu tętniczego dobrze słyszany w tym miejscu; także rozprzestrzeniające się szmery zastawki płucnej

górna prawa krawędź mostka: szmer wyrzutowy lewej komory (np. zwężenie zastawki aorty) słyszany w tym miejscu także promieniuje do szyi

dolna lewa krawędź mostka: cofanie się krwi przez zastawkę trójdzielną, często słyszymy tutaj falę zwrotną krwi przepływającą przez zastawkę aorty

Osłuchiwanie serca

górna lewa krawędź mostka: drugi ton serca, początkowy trzask, szmery zastawki płucne szmer w defekcie przegrody międzykomorowej

pacha: szmer w niedomykalności zastawki mitralnej często promieniuje do tego miejsca

\

promieniowanie szmerów

1.    niedomykalność zastawki dwudzielnej: koniuszek-pacha,

2.    niedomykalność zastawki aorty: dolna lewa krawędź mostka,

3.    zwężenie ujścia tętnicy płucnej: górny lewy mostkowy koniec obojczyka,

4.    zwężenie aorty: szczyt górnej prawej części mostka graniczący z szyją.

koniuszek:

dobrze słyszalny pierwszy ton serca, szmery zastawki mitralnej lub aortalnej, trzeci ton serca, czwarty ton serca

Ryc. 6.55. Ostuchiwanie serca; najlepsze punkty do wysłuchiwania tonów i szmerów zależą od tego, gdzie powstaje dźwięk i gdzie rozchodzi się burzliwy przepływ krwi