656

Rodzaj i rozległość objawów towarzyszących narażeniu na niedotlenienie wysokościowe zależy między innymi od takich czynników, jak wysokość. szybkość osiągania wy sokole i. czas pobytu na wysokości, temperatura otoczenia, aktywność fizyczna, własności osobnicze (wrodzona tolerancja hipoksji). wydolność fizyczna c/y wreszcie przebyła uprzednio aklimatyzacja

Działanie mechaniczne obniżonego ciśnienia na przestrzenie gazowe. Obniżenie ciśnienia w otoczeniu człowieka powx)dujc rozprężenie gazów zawartych w przewodzie pokarmowym, uchu środkowym, niedokładnie wypełnionych ubytkach zębowych. Na skutek lego występują wzdęcia, kolki jelitowe, bóle ucha oraz zębów. Podczas gwałtownego i dużego spodku ciśnienia. rozprężające się nagle w* płucach gazy mogą doprowadzić do uszkodzeń tkanki płucnej.

Zatory gazowe. W organizmie ludzkim znajdują się substancje bądź. wnikające z otoczenia, bądi leź powstające w toku przemiany materii lub procesów’ /wiązanych z obecnością flory bakteryjnej. Część tych gazów jest rozpuszczalna w cieczach ustrojowych i tkankach, reszta znajduje się w przewodzie pokarmowym, układzie oddechowym, zatokach przynosowych nosa i w obrębie ucha środkowego. Ilość rozpuszczonych gazów w tkankach i płynach ustrojowych, zgodnie z prawem Henry'ego. jest wprost proporcjonalna przy stałej temperaturze do ich ciśnień cząstkowych. Dotyczy to przede wszystkim azotu, który jako gaz obojętny nie wchodzi w inne związki w organizmie, nie ulega łatwo dyfuzji i nie jest zużywany w procesach metabolicznych. Podczas spadku ciśnienia powietrza zmniejszają się ciśnienia cząstkowe jego składników i dlatego mogą być rozpuszczone wc krwi i tkankach odpowiednio mniejsze objętości tych gazów. Nadmiar gazów, a zwłaszcza azotu, uwalnia się w postaci pęcherzyków, które przy dostatecznie szybkim i dużym spodku ciśnienia (o ponad 50%) czopują mak naczynia krwionośne, tworząc zatory gazowe, lak zwane emhołir.

Zjawisko wrzenia (cbuli/acji) płynów ustrojowych moZc zagrażać w lotach stratosferycznych. Wszelkie płyny ulegają wrzeniu, gdy prężność ich pary jest wyższa od ciśnienia otaczającego. Na wysokości 19.2 km ciśnienie panujące jest tak niskie. że temperatura wrzenia wody jest równa 37°C. co odpowiada temperaturze ciała człowieka. Można więc założyć, że wzniesieniu się człowieka na taką wysokość grozi ebulizaeja płynów ustrojowych, zwłaszcza, że pod względem fizycznym zbliżone są one swymi właściwościami do wody. Występowanie tego zjawiska stwierdzono u zwierząt doświadczalnych w komorach ciśnieniowych. Ochrona pi-lotów i kosmonautów przed zjawiskami wrzenia płynów ustrojowych polega na wyposażeniu ich w odpowiednie ubiory kompensacyjne.

19.4.2. Wpływ podwyższonego ciśnienia

Strefa zagrożeń związanych z pracami podwodnymi jest szeroka, obejmuje wpływ temperatury, wilgotności, hałasu, zanieczyszczeń gazowych i mikrobiologicznych, narkozy azotowej i toksyczności tlenu. W rozdziale tym ograniczono się do omówienia podstaw oddziaływania podwyt&mep> ciinirnta na człowieka.

656