518
8. ELEKTROENERGETYCZNA AUTOMATYKA ZABEZPIECZENIOWA
Tablica 8.9. Napięcia i prądy doprowadzone do przekaźników kierunkowych
Kąt schematowy |
Wielkości |
Przekaźnik kierunkowy | ||
zasilające |
LI |
LI |
u | |
0° |
napięcie |
Uli |
LLu |
LLlz |
prąd |
u, |
Lu |
Lu | |
30° |
napięcie |
LLuu |
LLuu |
U LSL2 |
prąd |
Lu |
Lu |
Lu | |
90° |
napięcie |
Uuu |
LLuu |
LLuu |
prąd |
Lu |
Lu |
Lu |
można stosować zabezpieczenia odległościowe. Sposób nastawienia zasięgu stref I, II i III wyrażono równaniami (8.42) -s- (8.46).
W przypadkach linii krótkich można stosować zabezpieczenie różnicowe wzdłużne. Prąd rozruchowy tych zabezpieczeń musi być odstrojony od prądu wyrównawczego płynącego w obwodach wtórnych w przypadku zwarć zewnętrznych. Dla zabezpieczenia różnicowego stabilizowanego, wartość rozruchową wyznacza się z warunku
Ir = (0,2-r 0,6)/s,v (8.55)
gdzie Isfi — wtórny prąd znamionowy przekładników prądowych.
Dla zapewnienia odpowiedniej czułości musi być spełniony warunek
Ir
kmin
(8.56)
gdzie: kc 2= 2; /knlin — minimalny prąd zwarciowy w strefie działania zabezpieczenia.
8.6.3J. Zabezpieczenie od zwarć doziemnych
Rozwiązanie zabezpieczeń ziemnozwarciowych zależy od sposobu połączenia punktu neutralnego sieci. Krajowe sieci SN pracują w następujących układach:
— z izolowanym punktem neutralnym,
— z punktem neutralnym połączonym przez reaktancję indukcyjną,
— z uziemionym punktem neutralnym przez rezystancję.
W sieciach napowietrznych i napowietrzno-kablowych punkt neutralny może być izolowany, jeśli pojemnościowy prąd doziemny nie przekracza wartości podanych w tabl. 8.10. W przypadku, gdy prąd ten w sieciach kablowych jest większy niż 50 A, a w sieciach napowietrznych — od podanego w tabl. 8.10, stosuje się kompensację ziemnozwarciową
Tablica 8.10. Graniczne wartości pojemnościowego prądu zwarcia doziemnego
Napięcie znamionowe sieci. kV |
3—6 |
10 |
15—20 |
Pojemnościowy prąd zwarcia z ziemią. A |
30 |
20 |
15 |
lub uziemienie punktu neutralnego sieci przez rezystor lub dławik. Kompensacja ziemnozwarciowa jest zalecana w sieci napowietrznej i napowietrzno-kablowej, natomiast uziemienie przez rezystor lub dławik — w sieci kablowej.
Sieci z izolowanym punktem neutralnym
W sieciach kablowych i napowietrznych z wyjściem kablowym stosuje się zabezpieczenie zerowoprądowe zasilane z przekladników Ferrantiego (rys. 8.35). Pierwotny prąd rozruchowy zabezpieczenia wyznacza się z warunku
Ir = k„ICw (8.57)
gdzie: kh — współczynnik bezpieczeństwa, przy czym kb = 4 — dla zabezpieczeń bezzwłocznych, kh = 2 — dla zabezpieczeń zwłocznych; Ic„ — pojemnościowy doziemny prąd własny zabezpieczonej linii.
Współczynnik czułości zabezpieczenia
ke = Ik~Icw. > 2 (8.58)
łr
przy czym Ik — całkowity pojemnościowy prąd zwarcia doziemnego.
Zabezpieczenie powinno działać na sygnalizację lub wyłączenie linii i pobudzenie automatyki SPZ.
W przypadku zasilania zabezpieczenia z układu Holmgreena (rys. 8.7b) należy uwzględnić prąd uchybowy /„ filtru. Prąd rozruchowy i współczynnik czułości można wyznaczyć z następujących wzorów:
(8.59)
(8.60)
kb 1* + T 1
Z
Ir K,
W przypadku niespełnienia warunków czułości należy stosować zabezpieczenia kierunkowe o prądzie rozruchowym nie mniejszym niż prąd uchybowy Iu układu Holmgreena.
Sieci z kompensacją ziemnozwarciową
W sieciach tych jako zabezpieczenie od zwarć doziemnych stosuje się zabezpieczenie czynnomocowe, reagujące na kierunek przepływu składowej czynnej prądu ziemnozwarciowego. Ze względu na małą wartość składowej czynnej w prądzie zwarciowym stosuje się układy wymuszające tę składową o wartości 20-4-40 A.
Przekaźnik kierunkowy powinien mieć charakterystykę kosinusową o prądzie rozruchowym powyżej spodziewanego prądu uchybowego układu Holmgreena. Charakterystykę kątową przekaźnika określa równanie
/cos <p > Ir (8.61)
w którym: I — prąd w obwodzie przekaźnika, cp — kąt między prądem I a napięciem U„ na zaciskach przekaźnika, Ir — prąd rozruchowy przekaźnika.
W sieciach kablowych (kompensowanych) stosuje się takie samo rozwiązanie, lecz przekaźniki kierunkowe są przystosowane do współpracy z przekładnikami Ferrantiego.
Sieci z rezystancyjnym uziemieniem punktu neutralnego
Ten sposób połączenia punktu neutralnego z ziemią jest korzystniejszy niż uziemienie reaktancyjnc, przede wszystkim ze względu na tłumienie przepięć nieustalonych. O wartościach rezystancji uziemiającej i poziomie prądu ziemnozwarciowego sieci decydują warunki poprawnej pracy zabezpieczeń, wymagania ochrony przeciwporażeniowej oraz zagrożenia urządzeń elektroenergetycznych. Graniczne wartości prądu ziemnozwar-