8. ELEKTROENERGETYCZNA AUTOMATYKA ZABEZPIECZENIOWA 540
Tablica 8.14. Dobór zabezpieczeń dla silników elektrycznych o napięciu znamionowym 1 kV i niższym
8. ELEKTROENERGETYCZNA AUTOMATYKA ZABEZPIECZENIOWA 540
!) Dla silników zainstalowanych w miejscach zagrożonych wybuchem i zasilanych z sieci izolowanych względem ziemi, należy w uzasadnionych przypadkach stosować dodatkowo zabezpieczenia od zwarć doziemnych jednej fazy (bieguna) działające na wyłączenie silnika.
Rodzaj zakłócenia |
Wymagane rodzaje zabezpieczeń dla silników |
Sposób działania zabezpieczeń | |||
indukcyj nych |
synchronicznych |
prądu stałego |
innych | ||
Zwarcie w uzwojeniach |
nadprądowe z zastosowaniem bezpieczników, wyzwalaczy lub przekaźników1’ |
bezzwłocznie na wyłączenie silnika | |||
Przeciążenie |
temperaturowe, nadprądowe cieplne lub nadprądowe o charakterystyce zależnej |
na urządzenie sygnalizacyjne. odciążenie lub wyłączenie silnika | |||
Obniżenie lub zanik napięcia |
podnapięciowc |
ze zwłoką lub bezzwłocznie na wyłączenie silnika zabezpieczonego lub innych dla odciążenia sieci | |||
Nadmierny wzrost prędkości obrotowej |
— |
zabezpieczenie reagujące na prędkość obrotową |
na wyłączenie silnika | ||
Wypadnięcie z synchronizmu |
nie dotyczy |
nadprądowe reagujące na pulsację prądu w uzwojeniach stoja-na lub na pojawienie się prądu przemiennego w uzwojeniu wirnika albo kierunkowe mocy biernej |
nic dotyczy |
na odwzbudzenie silnika, gdy jest możliwy jego samoczynny rozruch, albo na wyłączenie silnika i jego odwzbudzenie, gdy samoczynny rozruch nie jest możliwy |
Prąd znamionowy wkładki bezpiecznikowej powinien być tak dobrany, aby nie ulegała ona przepaleniu podczas rozruchu silnika. Prąd ten wyznacza się z warunku
lb = — (8.80)
a
w którym: IrM — największa wartość prądu występująca podczas rozruchu silnika, a — współczynnik zależny od rodzaju wkładki bezpiecznikowej.
Wyzwalacze pierwotne łub zabezpieczenia przekaźnikowe stosuje się dla silników o mocy do 2 MW, a także dla silników o mocy większej niż 2 MW z wyprowadzonymi końcówkami uzwojeń w liczbie trzech.
Wartość rozruchową przekaźnika dobiera się z warunku
przy czym IrM — wartość skuteczna prądu rozruchu lub samorozruchu (należy przyjąć wartość większą).
Współczynnik czułości
kc =
2
(8.82)
gdzie — minimalny prąd zwarcia dwufazowego na zaciskach silnika.
W przypadku silników o mocy większej niż 2 MW z wyprowadzonymi końcówkami uzwojeń w liczbie sześciu jako zabezpieczenie od zwarć międzyfazowych stosuje się zabezpieczenie różnicowe stabilizowane lub niestabilizowane (może być w wykonaniu dwufazowym). Prąd rozruchowy zabezpieczenia stabilizowanego nie powinien być większy niż 0,5/,v silnika, a współczynnik stabilizacji kh - 0,2h-0,4.
Prąd rozruchowy przekaźników niestabilizowanych powinien być zawarty w przedziale (0,8-4-1,2)/* silnika.
Zgodnie z tablicą 8.13 — dla silników o mocy większej niż 1 MW —jako zabezpieczenie od zwarć doziemnych stosuje się zabezpieczenie nadprądowe, zasilane z przekładnika ziemnozwarciowego (typu Ferranti). Zabezpieczenie działa na wyłączenie z opóźnieniem (0,2 h-0,5 s) lub na sygnalizację. Prąd rozruchowy zestawu przekładnik-przekaźnik wyznacza się z zależności
/,-Mh (8-83>
przy czym: Iu— prąd ziemnozwarciowy odpowiadający pojemności zabezpieczanej linii do silnika, — współczynnik bezpieczeństwa.
Przy tak przyjętym prądzie rozruchu musi być spełniony warunek czułości
kc = h™^2 (8.84)
I r
w którym: /y, — minimalna wartość prądu ziemnozwarciowego przy zwarciu bezpośrednim na zaciskach silnika, Ir — powrotna wartość prądu rozruchu zabezpieczenia.
Minimalną wartość prądu ziemnozwarciowego Ikmj„ określa się w zależności od sposobów połączenia punktu neutralnego sieci, a zatem:
— w sieci z izolowanym punktem neutralnym jest ona równa składowej biernej prądu zwarcia doziemnego odpowiadającej pojemności doziemnej całej sieci galwanicznie połączonej;
— w sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor odpowiada składowej czynnej prądu zwarciowego:
— w sieci z kompensacją prądu zwarcia doziemnego jest równa składowej czynnej prądu zwarciowego, odpowiadającej 5% składowej biernej prądu przez kompensacją.
Zabezpieczenie to powinno działać:
— przy Ir< 2 A z opóźnieniem 0,34-0,5 s na wyłączenie lub sygnalizację;
— przy lr> 2 A bezzwłocznie na wyłączenie lub sygnalizację.
Nie zaleca się przyjmować pierwotnej wartości prądu rozruchu większej niż 5 A.
Zabezpieczenia te stosuje się w wykonaniu dwu- lub trójfazowym. Zabezpieczenie może działać na:
wyłączenie, jeżeli dopuszcza to technologia procesu produkcyjnego; sygnalizację;
urządzenie do samoczynnego odciążenia silnika.
Może ono być wykonane z wykorzystaniem: przekaźników nadprądowych z elementami cieplnymi, przekaźników indukcyjnych o charakterystyce zależnej.