8. ELEKTROENERGETYCZNA AUTOMATYKA ZABEZPIECZENIOWA 534
— rodzaju wzbudzenia generatora (wzbudnica prądu stałego, wzbudnica prądu przemiennego z prostownikami statycznymi, transformator prądu przemiennego i prostowniki statyczne, wirujące prostowniki);
— znaczenie generatora, co najczęściej jest równoznaczne z jego mocą znamionową. Częstość uszkodzeń generatorów jest bardzo mała, jednak koszty związane z remontem są tak znaczne, że uzasadniają bardzo rozbudowany system zabezpieczeń, tym bardziej, że możliwe są uszkodzenia różnego typu (tabl. 8.12). Na rysunku 8.40 przedstawiono stosowane zabezpieczenia bloku.
T
o
ziemnozwarciowe GN
ziemnozwarciowe GN .
i-----O
Uzwojenie wzbudzenia ' ' - przetężeniowe
- zwarde z ziemią
—( ) - od utraty wzbudzenia
—( - nadprądowc lub impcdancyjnc
—( } - od asymetrii prądowej
( y~ przeciążeniowe O- mocy zwrotnej"
nadnapiędowe bloku mocy zwrotnej ” utraty wzbudzenia*
Kodoł-turbina
- zanik płomienia
- spadek dśnicnia pary
- spadek próżni w skraplaczu
- zakłócenia smarowania
od zwarć doziemnych stojana
Rys. 8.40. Zabezpieczenia bloku turbogenerator-transformator
Występienie jednego z wymienionych uszkodzeń powinno spowodować przejście generatora (bloku) w stan pracy awaryjnej. Rozróżnia się następujące stany pracy:
— turbogenerator odłączony od sieci po stronie górnego napięcia transformatora blokowego zasila potrzeby własne poprzez transformator;
— turbogenerator odłączony i odwzbudzony, turbina w stanie pracy jałowej;
— turbogenerator wyłączony z pracy, kocioł w stanie pracy jałowej;
— blok wyłączony z pracy, kocioł wygaszony.
W zależności od tego, jakie powstało uszkodzenie, inny jest stan, do którego należy doprowadzić turbozespół. Zabezpieczenia reagujące przy tym uszkodzeniu powinny oddziaływać na właściwe elementy pierwotne, z których należy wymienić:
— wyłącznik główny transformatora blokowego,
— wyłącznik po stronie dolnego napięcia transformatora potrzeb własnych,
— układ gaszenia pola,
— układ zamykający dopływ pary do turbiny,
— układ odcinający zasilanie kotła paliwem,
— urządzenia alarmowe.
Zabezpieczenia różnicowe generatora stosuje się dla wszystkich generatorów blokowych oraz dla generatorów o mocach większych niż 2 MV • A pracujących bezpośrednio na szyny zbiorcze. Nastawienie początkowego prądu rozruchowego I, przyjmuje się w granicach 0,1 -i-0,4 prądu znamionowego stojana IN.
Rys. 8.41. Zabezpieczenie różnicowe generatora / — uzwojenie robocze,
2 — uzwojenie hamujące,
3 uzwojenia sprawdzające
Współczynnik hamowania (stabilizacji) kh wynosi 20-^40%, przy czym prąd hamowania (rys. 8.41) oraz współczynnik hamowania (rys. 8.42) są wyrażone następująco:
gdzie: Ib — prąd doprowadzony do przekaźnika z dwóch stron zabezpieczanego
urządzenia; AIh — przyrost prądu hamującego; AId — przyrost prądu różnicowego.
Rys. 8.42. Charakterystyka zabezpieczenia różnicowego