Bilinkiewicz4

I«tf ft.wtorti

Padacdti — przewlekłe zaburzenia psychiczne, rokowanie, leczenie IW

Klas^flkłuju psychoz u chorych na padaczkę przedstawia się następująco;

I. Psychozy z jakośckmynu zaburzeniami świadomości (pozostające w arią* ku'czasowym /. napadami i bez wyraźnego związku z napadami) — stany pomiuc/ne o różnym stopniu zamącania świadomości, stany majaczeniowe [dthrtum epi/epliciini według dawnych autorów).

2.    Zespoły z grupy chorób afektywnych (depresyjne, maniakalne).

3.    Zespoły schizofreniczne.

4.    Inne powikłaniu psychotyczne: siany o typie psychosis rcsiiiualis p przebyciu majaczeniu lub psychozy onejroidalncj, zespoły paranoiczce (np. zespół pieniaczy), zespoły parafrenicz.ne (typu hulucynozy).

Wymienione powyżej powikłania psychotyczne padaczki nie wyróżniają u; jakąś swoistością symptomatołogiczną od psychoz wywołanych innymi pm-czynami. Wymagają oczywiście wnikliwego różnicowania. Częstość powikta psychotycznych u chorych na padaczkę nie jest dokładnie znana. Ocenia się ją a około 12-17%.

Rokowanie w psychozach u chorych na padaczkę zależy od podłoża pttłaab rozległości i umiejscowienia zmian organicznych w mózgu, postaci oraz częstotliwości napadów padaczkowych.

Przewlekłe zaburzenia psychiczne w padaczkach

Wśród wielu lekarzy panowało do niedawna przekonanie o nierozłączna napadów padaczkowych oraz „charakteropatii" lub „otępienia padaczkowy* Tymczasem obydwa te terminy zostały we współczesnej nauce o padaaiacfc uznane za błędne. Wskazywały bowiem bezpodstawnie na napady padaczfot jako przyczynę zaburzeń funkcji poznawczych i zachowania.

Patogeneza zmian olępienno-chorakteropaiycznych u chorych na padaczkę jm /.łożona. Zmiany te zależą przede wszystkim od organicznego uszkodzenia nrórj. wywołującego zarówno padaczkę, jak i przewlekłe objawy psychiatryczne. Rolni i nasilenie tych objawów ma przyczynowy związek z rozległością i urakj-scowieniem uszkodzenia mózgu. Tylko u pewnej części chorych, w wjaiLt częstych napadów tnnic/no-klinicznych (np. po przebyciu stanu padaczkowemu następowego obrzęku mózgu i wglobienia podnamiotowego hipokampj. Mt dojść do „uszkodzeń drgawkowych" mózgu.

Niedocenianą rolę w patogenezie objawów otępiennych i charaktetupatycopk u chorych na padaczkę odgrywa też przewlekła toksyczność lekowa, aa ŚJMł narażeni są zwłaszcza chorzy leczeni więcej niż jednym lekiem (cnafafapfti toksyczna polekowa). Niekiedy przyczyną wtórnych zmian organicznych w ndg są skutki urazowe związane / upadkami chorych w czasie napadów i obra/cninmi czaszkowo-mózgowymi.

Częstość występowania zmian otępiennych u chorych na padaczkę «*etj głównie od dołtotu chorych i metody ich badania. W reprezentatywnych hałmww odsetek przypadków z wyraźniejszymi zmianami otępiennymi outu tę ■ 5-15%. W statystykach szpitalnych (szczególnie psychiatrycznych) od* -^{1 u}’ bywa wyższy.

Bardziej zróżnicowane dane liczbowe odnoszą się do zaburzeń osobowości (charakteru). Niektórzy autorzy są zdania, że 50% pacjentów nie ujawnia odchyleń charakterologicznych. W Polsce Grudzińska (1974) rozpoznała charakteropatię u 4% zarejestrowanych nu padaczkę. Niektórzy cpileptołodzy wiążą charakteropatię (zespół zachowania agresywnego) z umiejscowieniem ogniska padaczkowego w piatach skroniowych.

Rokowanie

Dzięki postępom diagnostyki i terapii rokowanie u chorych na padaczkę jest pomyślniejsze niż przed kilkudziesięciu laty. Zależy ooo od wielu czynników, które są szczegółowo omawiane w podręcznikach neurologii.

O ile nie jest możliwe leczenie przyczynowe, o tyle w każdym przypadku padaczki udaje się dzisiaj zapobiec napadom lub przynajmniej istotnie zmniejszyć ich częstotliwość.

Współistnienie zmian otępiennych i charakteropatycznych obciąża ujemnie zarówno rokowanie społeczne, jak i medyczne. Chorzy ci częściej rezygnują ł systematycznego leczenia, niekiedy nadużywają alkoholu i mają duże trudności z przystosowaniem do środowiska.

Leczenie

Leczeniem przyczynowym można objąć tylko niewidki odsetek chorych Dotyczy ono np. przypadków padaczki objawowej. Leczenie choroby podstawowej powoduje ustąpienie napadów padaczkowych W przeważającej liczbie przypadków leczenie sprowadza się do zapobiegania napadom. Głowna rola przypada farmakoterapii. Nie dysponujemy jeszcze idealnym lekiem przeciw padaczkowym, kontrolującym wszystkie rodzaje napadów i pozbawionym jróichkotwiek działań ■bocznych (niepożądanych).

Leczenie chorych na padaczkę uzależnia się od meta czyaników. m.m wieku chorego, morfologii i częstotliwości napadów, ich stmankn do rytmu »nu i czuwania, stanu ogólnego chorego (np. w >połwysaępowania innych chorób) i wreszcie od tolerancji Icków, która jest indywidualną cechą każdego pacjenta. W miarę możności staramy się ograniczyć do jednego leku przeciw padaczkowego, doświadczenia bowiem ostatnich lal wykazywały pierwszeństwo monnterapii przed pohierapią.

Z punktu widzenia interesu chorego dobiera wę lei u ujutrujm zakresie działania i wpływający korzystnie na stan psychiczny Powinno >tę bowiem unikać zwalczania napadów „za wszelką cenę". Istmcw nawet poglądy o korzystnym działaniu .rozładowującym" upadu drgawkowego. oczywMoe u niektórych chorych (dotyczy to np. ouób z długo umywającymi uę stanami praaroc/ayau) Pnred (ozpuczforfa leczeiua pacjent powawca być pdhay knaąńrkmwcj onar kliniczne) limpnraaaia rozmeowe) i ełekwoeecettlugrafkawej IV> włączaam Icka konieczna Jat taanuta larwdoiopcflw