Rozważmy następny przykład. Tabela 13.6 przedstawia dane zebrane Woo (1928) na temat związku między „ocznością" i „ręcznością" w próbie 413 osób badanych. Każdą osobę badano pod względem „oczności" i ..ręcznoścf. po | czym przydzielano ją do jednej z trzech kategorii w zakresie obu zmiennych Da każdej osoby otrzymano zbiór par pomiarów Tabela 13.6 jest tabelą wielod/n dla 413 par pomiarów. Liczebności oczekiwane w poszczególnych kutk.wh obtoczono. mnożąc przez siebie sumy / odpow iednich wierszy i kolumn i dzieląc
r«M> 13.7. OWowii Z: dli danych z ubcli |J*
O-F. |
(O - ty |
(O-O* £ |
-L4 |
1.96 |
0.055 |
3.5 |
12.25 |
0209 |
-2.0 |
4.(¥) |
0.133 |
5.6 |
3136 |
1.465 |
-7.4 |
54.76 |
I.M7 |
1.8 |
3.24 |
0.178 |
-4.1 |
16.81 |
0.275 |
4.0 |
16,00 |
0.158 |
(U |
004 |
0.001 |
y; * 4.021 |
WamM V wynosi iu 12.70 lk stopni swobody je%t /ui.t/.imdi / x: ' W ka/dci tabeli 2x2. przy ograniczeniach wyrokujących / sum h,/c t\lko jedno pole może się swobodnie zmieniać W powyższej pr^> kł.ij,,Wc,,
: x 2 zaobserwowana liczebność kratki \,/ł: wynosi 50. Jeżeli znani> ic i;,/( a sumy brzegowe są ustalone, to wszystkie pozostałe liczę hno-U., ^ „w ^ Liczebności A\B:. A?B\ i A:B: otrzymujemy przez proste odejmowanie jedna kratka może się swobodnie zmieniać. Wartość X’ wymagana dla I
poziomie 0.05 przy Jf= I wynosi 3.84. a dla Istotności na poziomie 0.01 uvrv,M Otrzymana wartość x:= 1-70 przekracza wartość wymagana dla r,1(
ziemie 0.01. Oczywiście A nie jest niezależne od B Można twierdzi, ,c A i B istnieje związek.
Dla każdej tabeli 2x2. przy danych sumach brzegowych, liczba M,.pn. body związana z wartością y; równa jest I. Ogólnie rzecz biorąc, dla dow«.inqt o R wierszach i C kolumnach liczba stopni swobody związana z wartością danych sumach brzegowych, równa jest (R - 1)(C - I). Zatem dla tabeli v,i| liczba stopni swobody wynosi (3 - 1)<2 - l)= 2 Czytelnik z łatwością mmi że w przypadku każdej tabeli 3x2. przy danych sumach brzegowych jczcl> liczebności są znane, to pozostałe cztery są ustalone i nie mają żadnej nJ zmieniania się.
Tabela 13.6. Tabela wiclodzKlCza ukazująca związek między latcraliza cją ocni i rąk w próbie 413 o*6b badanych oraz obliczenia wartości oczekiwanych
Leworęczni |
Oburęczni |
Praworęczni |
Razem | |
Leworęczni |
34 |
62 |
28 |
124 |
(35.4) |
(58.5) |
(30.0) | ||
Oburęczn, |
27 |
28 |
20 |
75 |
(21.4) |
(35.41 |
08,2) | ||
Praworęczni |
57 |
105 |
52 |
214 |
(61.1) |
(101.0) |
(51.8) | ||
Razem |
118 |
195 |
100 |
413 |
Obliczenie wartość, oczekiwanych | ||||
I24x 118 |
, 124x 195 |
124 x 1(X) |
= 30.0 | |
413 |
35.4 —= 58.5 |
413 | ||
75x 118 75 x 195 413 413 ' |
75 x 100 413 |
= 18.2 | ||
214 x IIH |
214 x 195 |
214 x100 413 |
« 51.8 | |
“41“ = |
61.1 —J\3~~ = lt>1.0 |
iW»yn p>«* «"hę pomlunkw Lic/eim,*, , . pduw w nMi w nawias,u. I, , p.«,c«.^nv .
1 leKli lalerali/acja ik/.u , r;,k w«Km„lc , ,
„ , pterw.«r* wim« r.„l„„ uc w ^ '«»* ""/ale**. ,,,
kolumn W«!BfciocMllwjn<; ->n, *
,r'cch » tej kolumnie . JT’1'' * ' <***£ Wmtofc octekiwanc 15.4. 21 4 , M f*"potej..rmr,. .<.
, .*«> U*. » • 214 PWlohnc ulernow, pr„ ’ * ' ' " ■ J.,
owkiwme tetaoic, w krad^j, pm/c,^'* '* *>^^1 *
uMi .Kk»l«te/rj .4 proporcjonalne do lum , k,,|um„
nbełl 13 7 przedstawia obliczem., /• jj. llłn ‘ . >th
I * U,J «**>«»» ' tabel, 1 j f,
Otrzymana wartość r wynos. 4.021. Liczba siopn. swobody związana , u ul«4 równa IMC - l) = (3 - 1M3 - 1)^4. Wanośc ^
wottoŃi na poziomic 5 procom wynos, 9.488. Nic mam; ratem pod,u* do od-mama hipotezy o wzajemnej niezależności latcralizacj, oczu i r* Najwyrażn*, łnk jot związku między tymi dwiema zmiennymi.
13.6. Obliczanie dla tabeli 2x2
Często spotykaną postacią tabeli wieiodzielczej jest czteropolowa tabela 2x2 Test niezależności z użyciem x: można łatwo przeprowadzić bez obliczania wartości auAiwanych. Przedstawmy liczebności w polach oraz liczebności brzegowe w ustępującej postaci:
243
242