CCF20081106091

Koman Schulz

I lementy pedagogicznego obrazu wychowania¹

Artykuł niniejszy wyróżnia i charakteryzuje — od strony teoretycznej — najistotniejsze elementy pedagogicznego obrazu wychowania, tj. kontekst wychowania, podmiot wychowania, cele wychowania, program wychowania, li'1'hnologię wychowania, przedmiot wychowania, organizację wychowania oraz lt z 111 ta ty wychowania.

Definicja

„wychowania"

Elementy obrazu wychowania

W pedagogice współczesnej wychowanie interpretowane jest |Hzcde wszystkim teleologicznie i prakseologicznie — jako planowa ilklywność człowieka, zorientowana na osiągnięcie pewnych celów, tj. pewnych pożądanych i trwałych zmian w osobowości ludzi. Zbliżony MMis mają terminy pochodne względem „wychowania”, takie jak I ./lałcenie”, „nauczanie”, „edukacja” itp. Oznaczają one pewien filii/,aj praktyki, działania, pracy ludzkiej.

Przedmiotem uwagi pedagogów są więc głównie zaawansowa-programowo i strukturalnie — formy przekazu kulturowego; u , które przybierają postać odrębnych działaó lub systemów dzia-liinlii i w których dochodzi do wyraźnego i trwałego zróżnicowa-nlii roli „podmiotu” i „przedmiotu” działań wychowawczych. Szcze-iMluym zainteresowaniem nauk pedagogicznych cieszą się te for-!ti\ praktyki edukacyjnej, które przekształciły się w pracę pedago-|i|i /,ną. Optyka pedagogiczna odnosi się więc do całej sfery planowych iblrgów edukacyjnych; zarówno tych, które realizowane są w do-iiuirh rodzicielskich i gabinetach psychoterapeutycznych, jak również Im Ii, które przebiegają w specjalistycznych organizacjach — m.in. u N/,kołach.

Na podstawie obserwacji tej klasy zjawisk powstaje określony "I u iz wychowania. Jego podstawowe elementy to: podmiot wychowania I jego cele, przedmiot wychowania i rezultaty oddziaływań dydak-i i ik (-wychowawczych, program i proces wychowania oraz kontekst a v Iłowania (patrz rys. 1).

1

W: Kdukacja 1990, nr 1, ss. 6-23.