15678 Skanowanie 10 03 11 35

Elementy pedagogicznego obrazu wychowania *

Roman Schulz

Artykuł niniejszy wyróżnia i charakteryzuje — od strony teoretycznej — najistotniejsze elementy pedagogicznego obrazu wychowania, tj. kontekst wychowania, podmiot wychowania, cele wychowania, program wychowania, technologię wychowania, przedmiot wychowania, organizację wychowania oraz rezultaty wychowania.

W pedagogice współczesnej wychowanie interpretowane jest Oefinicja przede wszystkim teleologicznie i prakseologicznie — jako planowa -^w>'^chovvan,a aktywność człowieka, zorientowana na osiągnięcie pewnych celów, tj. pewnych pożądanych i trwałych zmian w osobowości ludzi. Zbliżony sens mają terminy pochodne względem „wychowania”, takie jak „kształcenie”, „nauczanie”, „edukacja” itp. Oznaczają one pewien rodzaj praktyki, działania, pracy ludzkiej.

Przedmiotem uwagi pedagogów’ są więc głównie zaawansowane —— programowo i strukturalnie — formy' przekazu kulturowego; te, które przybierają postać odrębnych działań lub systemów działania i w których dochodzi do wyraźnego i trwałego zróżnicowania roli „podmiotu” i „przedmiotu” działań wychowawczych. Szczególnym zainteresowaniem nauk pedagogicznych cieszą się te formy praktyki edukacyjnej, które przekształciły się w pracę pedagogiczną. Optyka pedagogiczna odnosi się więc do całej sfery planowych zabiegów edukacyjnych; zarówno tych, które realizowane są w domach rodzicielskich i gabinetach psychoterapeutycznych, jak również tych, które przebiegają w specjalistycznych organizacjach — m.in. w szkołach.

Na podstawie obserwacji tej klasy zjawisk powstaje określony Elementy obrazu obraz wychowania. Jego podstawowe elementy to: podmiot wychowania i jego cele, przedmiot tyychowania i rezultaty oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych, program i proces wychowania oraz kontekst wychowymia (patrz rys. 1).

* W: lidukacjn 1990, nr 1. ss. A-2.V

Elementy pedagogicznego obrazu wychowania