■S Myślenie konkretno-wyobrażeniowe (dzieci od 3 do 7 lat)
■S Myślenie pojęciowe, abstrakcyjne (u ludzi dorosłych, dzieci około 12 lat)
Operacje za pomocą, których przetwarzamy materiał myślenia:
> Analiza, synteza i ich pochodne, abstrahowanie, uogólnianie, porównywanie (wyodrębnianie cechy ogólnej)
> Reguły (metody, taktyki, strategie), czyli to, co wpływa na uporządkowanie kolejnych operacji:
■S Reguły algorytmiczne - przepis, wzór, jego zastosowanie wystarcza do rozwiązania problemu, zadania
S Reguły heurystyczne (intuicyjne) - cała szeroko rozwinięta twórczość
odwołuje się do działania na wyczucie, nie gwarantują rozwiązania problemu, ale są najczęściej używane.
Problem: rodzaj zadania, którego nie potrafimy rozwiązać przy pomocy aktualnie posiadanych umiejętności, wiedzy.
Rodzaje sytuacji problemowych:
> Problemy otwarte
> Problemy zamknięte
> Problemy konwergencyine (jest jedno poprawne rozwiązanie, testy na inteligencję)
> Problemy dywergencyjne ( wńele rozwiązań, z których każde może być poprawne, testy zdolności - płynność słowna)
Fazy rozwiązywania problemów:
> Dostrzeganie problemów
> Analiza sytuacji problemowej
> Wytwarzanie pomysłów rozwiązania
> Weryfikacja pomysłów
Zdolności to takie różnice indywidualne, które sprawiają, że przy jednakowej motywacji i uprzednim przygotowaniu poszczególni ludzie osiągają niejednakowe rezultaty w uczeniu się i działaniu.
Stern: zdolność przystosowania się do nowych wymagań przez odpowiednie wykorzystanie środków myślenia.
Spearman: zdolność ogólna do spostrzegania zależności i wyciągania wniosków.
Hilgard: podział inteligencji na: A - genotyp człowieka, czyli inteligencja wrodzona (nie można jej zmierzyć), B - wytwór łącznego oddziaływania genotypu i środowiska, C - to, co mierzą testy na inteligencję (mierzona w konkretnym czasie i za pomocą konkretnego urządzenia)
> Teoria hierarchiczna - tzw. teoria dwóch czynników Spearmana:
■S Czynnik G - inteligencja ogólna (generał)
■S Czynniki S - zdolności specjalne, specyficzne Czynnik G pełni role nadrzędną nad S i jest wspólny dla wszystkich ludzi, czynnik S występuje tylko u niektórych ludzi.
> Teoria Cattela - podział czynnika G na tzw. inteligencję płynną (inteligencja wrodzona) i inteligencję skrystalizowaną („nabytą”)