Najsilniej działają przy pH 6.8-7. Ze względu na słabsze działanie przeciwprątkowe nie powinny być stosowane w ogniskach gruźlicy. Wrażliwe na obecność substancji organicznych. Związki chloru są nietrwałe ulegają rozkładowi pod wpływem światła, ciepła i wilgoci. Po zetknięciu chloru z wodą zawartą w komórkach drobnoustrojów' powstaje kwas solny i podchlorawy, uwalniający się przy tym tlen atomowy' niszczy żywe komórki drobnoustrojów' utleniając ich składniki, poza tym chlor inaktywuje enzymy i składniki protoplazmy, działa również jak utleniacz głównie na związki organiczne. Kwas podchlorawy uszkadza bezpośrednio błony komórkowe bakterii. Kwas solny wywołuje denaturację białka. Związków chloru nie można stosować do dezynfekcji tkanin wełnianych i jedwabnych (rozpuszczają włókna). Mogą powodować podrażnienia skóry i błon śluzowych, oraz działać korozyjne na odkażany sprzęt.
Chlor
Jest stosowany do odkażania wody pitnej, basenów kąpielowych oraz ścieków', działa odwanniająco.
Wapno chlorowane (wapno bielące)
W postaci sproszkowanej stosowane do zasypywania dołów z padliną, odkażania wagonów, ustępów, śmietników', gnojowicy. Roztw'ór wodny jest wykorzystywany do odkażania pomieszczeń inwentarskich i środków transportuyzwierząt.
Podchloryn sodu
Używrany jest do odkażania pomieszczeń inwentarskich i mleczarskich.
Chloramidy kwasów sulfonowych
Chloramina T, Chloramina B
Działają odkażająco długotrwale ponieważ powoli odszczepiają chlor lub tlen atomowy (w' zależności od pH środowiska) nie drażnią tkanek, nierozpuszczają materiałów są stosow'ane do odkażania pomieszczeń, przedmiotów' do pielęgnacji zwierząt, uprzęży, urządzeń sanitarnych oraz do dezynfekcji rąk. 0.05% roztwór służy do odkażania wędy. w' tym celu pierwszy raz zostały użyte w' 1917 r. w' Kanadzie.
Posiada szeroki zakres działania bakteriostatycznego i bakteriobójczego. Nie wywołuje oporności u drobnoustrojów. Jest stosowana do mycia rąk przed zabiegami chirurgicznymi, odkażania błon śluzowych, skóry w polu operacyjnym, płukania jamy ustnej, pęcherza moczowego i dróg rodnych.
Jod utlenia grupy sulfhydrylowe enzymów i reaguje z grupami aminowymi białek, efekt końcowy to denaturacja białek i obumieranie komórek. Związek ten, może wywoływać reakcje uczuleniowe w postaci wysypki skórnej.
Alkoholowy roztwór jodu (Solutio iodi spirituosa), Jodyna
Wodny roztwór jodu (Solutio iodi aąuosa) Płyn Lugola
Roztwór jodu w glicerolu (Solutio iodi cum glycerini)
Maść jodowo-kamforowa (Unguentum iodo-camphoratum)
Działa antyseptycznie, wzmaga absorpcję wysięków zapalnych. Stosowana w zapaleniach wymienia oraz torebek ścięgnowych i ścięgien.
Jodofory (Pollena Jod-K, Pollena Jod-Z)
Są to związki kompleksowe jodu i (związków' powierzchniowo czynnych) (tweeny) lub polimerami.
1. Wysoka aktywność bakterio, wiruso i grzybobójcza po 15 min. giną formy przetrwalnikowe i zarodniki.
2 . Dobre właściwości myjące
3 . Brak działania drażniącego na skórę i błony śluzowa 4. Mała toksyczność
5 . Niewielkie działanie korodujące
6 . Zakres działania od 0 do 35 C optymalne pH 3-4 do 9 Zastosowanie:
- w profilaktyce zapaleń wymienia u krów'
- w zapobieganiu i leczeniu grzybic u zwierząt
- w profilaktyce i terapii zgorzelinowego owrzodzenia racic u owiec
- w myciu i odkażaniu urządzeń udojowych
- w ogólnym odkażaniu pomieszczeń hodowlanych
Jodopowidon (Povidone-iodine), Jodowany poliwinylopirolidon
Wykazuje szerokie spektrum działania bójczego: wirusy, bakterie (szczególnie na paciorkowce i gronkowca złocistego), prątki, grzyby i formy przetrwalnikowe. Wykorzystywany również do dezynfekcji narzędzi chirurgicznych.
Polyvidonum Iodum jest kompleksowym związkiem jodu z poliwidonem. W zetknięciu ze skórą lub błoną śluzową preparat ulega powolnemu rozpadowi z wydzielaniem wolnego jodu. Wykazując szerokie spektrum działania antyseptycznego zwalcza i przeciwdziała infekcjom ran, skóry i jam ciała włącznie z ranami ciętymi. Preparat wykazuje skuteczność w zapobieganiu stanom zapalnym pochwy i zakażeniach jamy ustnej. Aktywność utrzymuje się przez pewien czas, powodując przedłużone działanie preparatu