CCI20111111116

z częstotliwością sieci, tzn. 50 Hz, i kreśli na ekranie pionową linię prostą, której długość jest proporcjonalna do podwójnej wartości szczytowej napięcia sieci. Dla otrzymania przebiegu zmienności tego napięcia należy jednocześnie z odchylaniem pionowym promienia elektronowego przez płytki P_y spowodować odchylenie tego promienia z odpowiednią szybkością przez płytki P_x w kierunku poziomym przez doprowadzenie do nich napięcia U_x. To odchylanie rozciągnie poprzednio otrzymaną linię prostą w obraz.

Stjtjnat

o-

^ Napięcie pilom

o

Kys. 8-15. Uzyskiwanie obrazu przebiegu napięcia sinusoidalnego na ekranie lampy oscyloskopowej

Obraz ten odtworzy rzeczywisty przebieg napięcia w funkcji czasu, tzn. sinusoidę, jeżeli prędkość ruchu plamki w kierunku poziomym będzie stała podczas jej ruchu na ekranie od strony lewej do prawej. Z chwilą gdy plamka osiągnie prawy koniec ekranu, powinna ona powrócić teoretycznie natychmiast, a praktycznie możliwie jak najszybciej na lewy kraniec ekranu, w ten sposób uzyska się obraz ciągły. Dla uzyskania na ekranie sinusoidy napięcie U_x doprowadzone do płytek P_x musi mieć taką samą częstotliwość, jaką ma napięcie sieci doprowadzone do płytek P_y. W przypadku idealnym napięcie U_x doprowadzone do płytek P_x powinno mieć przebieg w kształcie fali, której cykl składa się z części liniowej, gdy napięcie U_x wzrasta proporcjonalnie do czasu i części niekoniecznie liniowej bardzo szybkiego powrotu napięcia do wartości zerowej — taki przebieg napięcia nazywamy „piłowym” (rys. 8-15). Napięcie o takim przebiegu jest wytwarzane w specjalnym urządzeniu oscyloskopu. Urządzenie to nazywamy „podstawą czasu” lub generatorem napięcia piłowego. Generator ten ma możność wytwarzania napięcia piłowego w szerokim zakresie częstotliwości, co umożliwia odtworzenie każdego przebiegu, który może wystąpić w urządzeniach elektronicznych.

Rys. 8-16. Wykres na ekranie oscyloskopu zastosowanego w urządzeniu radiolokacyjnym

Lampy oscyloskopowe znalazły zastosowanie w urządzeniach radiolokacyjnych. Urządzenia te umożliwiają za pośrednictwem fal elektromagnetycznych określenie miejsca położenia obiektu niewidzialnego. W tym celu wysyła się za pomocą anteny impulsy fal elektromagnetycznych w kierunku miejsca, w którym przypuszczalnie ma się znajdować obiekt poszukiwany. Po napotkaniu przez fale obiektu część ich się odbija. Jest to tzw. „echo”.

Do płytek P_x oscylografu (oscyloskopu) jest doprowadzane napięcie piłowe, które przy braku jakiegokolwiek sygnału na płytkach P_y daje na ekranie linię falistą o małych amplitudach.

233