10308

Nauczanie polega na systematycznej pracy nauczyciela z uczniami, której celem jest wywołanie i utrwalenie zmian w zakresie ich wiedzy, dyspozycji, postępowania oraz osobowości za pomocą uczenia się oraz opanowania wiedzy i przeżywania radości ze swojej działalności praktycznej. Innymi słowy, nauczanie to organizowanie procesu uczenia się oraz kierowanie nim wśród uczniów. Kształcenie - to całokształt czynności umożliwiających poznawanie przyrody, kultury i społeczeństwa oraz uczestniczenie w ich przekształcaniu, osiąganie możliwie wszechstronnego rozwoju fizycznego i umysłowego oraz zdolności, zainteresowań, postaw i przekonań oraz zdobycie odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Istnienie kształcenia wymaga istnienia uczenia się oraz nauczania. Na proces kształcenia składa się nauczanie i uczenie się. Efekt kształcenia stanowi wykształcenie. Wyróżnia się kształcenie:

-* ogólne - obejmujące wiedzę ogólną, pewien kanon podstaw

■    zawodowe - obejmujące nabycie odpowiednich czynności oraz kompetencji

Dokształcanieoznacza uzupełnianie pewnych niezbędnych kwalifikacji dla zajmowanego stanowiska (dokształcanie nauczycieli), natomiast doskonalenie oznacza rozwijanie wraz z poszerzaniem nabytych już kwalifikacji. Ze względu na stopień organizacji, wyróżnia się kształcenie:

■    kierowane bezpośrednio, czyli przez nauczyciela

■    kierowane pośrednio, na przykład przez podręcznik, skrypt, film, internet czy audycje radiowe

Samokształcenie * oznacza nabywanie wykształcenia w toku działalności własnej, gdzie warunki oraz środki ustalane są przez sam podmiot. Wyróżnia się następujące techniki samokształcenia:

•    czytanie

•    studiowanie literatury

•    słuchanie

•    prowadzenie dyskusji

•    sięganie po wiedzę do różnych źródeł

•    pisemne opracowywanie zagadnień

•    uczestniczenie w życiu kulturalnym

Samouctwo - oznacza zdobywanie podstawowego zakresu wiedzy. Do celów i zadań samokształcenia zalicza się:

•    nieustanne dążenie do rozwijania oraz wzbogacania osobowości

•    przygotowanie zawodowe, przygotowanie do wykonywania pracy oraz obowiązków zawodowych jak i podnoszenie kwalifikacji

•    udział w kulturze narodowej

•    sterowanie rozwojem swojej indywidualności poprzez stawianie sobie określonych celów i zadań

Na samokształcenie składa się kształcenie oraz samodzielność.

Proces uczenia się zawarty jest w procesie nauczania; uczyć można się zawsze oraz wszędzie, a spontaniczne kształcenie jest świadome i instytucjonalne.

Cele kształcenia według Wincentego Okonia stanowią to, do czego dąży się w procesie kształcenia; są to świadome i założone efekty, które zamierza się osiągnąć w procesie kształcenia. Cel dydaktyczny (Arends) stanowią komunikaty, które wyrażają zamiary nauczyciela oraz to, jakie zmiany mają zachodzić w uczniach; są to niejako mapy drogowe, umożliwiające nauczycielowi i