CCI20111111126

Wzmocnienie napięciowe wzmacniacza przy zastosowaniu ujemnego sprzężenia zwrotnego wyraża się zależnością

Te.. =

ku

1

(8-6)

gdzie: k_u — wzmocnienie bez sprzężenia zwrotnego,

fj_[t — współczynnik sprzężenia zwrotnego, w przypadku sprzężenia ujemnego ma wartość ujemną.

Na rys. 8-33 przedstawiono schemat najprostszego układu wzmacniacza lampowego z ujemnym sprzężeniem zwrotnym przy zastosowaniu opornika w obwodzie katody R_k. Prąd obwodu anodowego I_a w⁷ y wołu je w tym oporniku napięcie R_kI_a, które wykorzystuje się jako napięcie ujemnego sprzężenia zwrotnego. W tym przypadku napięcie wejściowe U_wej = U_s—R_kI_a.

We wzmacniaczach tranzystorowych, np. o wspólnym emiterze, ujemne sprzężenie zwrotne można uzyskać przez włączanie opornika R_e w obwodzie emitera (rys. 8-34).

b

Rys. 8-33. Schemat wzmania-cza lampowego z ujemnym sprzężeniem zwrotnym

Rys. 8-34. Schemat wzmania-cza tranzystorowego z ujemnym sprzężeniem zwrotnym

Sprzężenie zwrotne znalazło w technice bardzo szerokie zastosowanie do regulacji w różnorodnych procesach technologicznych, np. w procesach wymagających utrzymywania stałej temperatury. Odchylenia od temperatury wymaganej wykrywa się za pomocą termometru, którego wskazania przy zastosowaniu odpowiednich urządzeń sterujących powodują zmniejszenie lub zwiększenie dopływu ciepła do urządzenia sterowanego.

W § 5 11 rozpatrywaliśmy obwód, w którym mogą być wytworzone drgania elektryczne. Drgania te w obwodzie są tłumione przez opór czynny obwodu, w którym to oporze energia obwodu zamienia się na ciepło, przez co wytworzone drgania elektryczne są tłumione. Dla uzyskania obwodu, w którym wytworzone okresowe drgania elektryczne nie ulegałyby tłumieniu, należy stale doprowadzać do niego energię elektryczną w ilości równej energii traconej w oporze czynnym obwodu. Przez zastosowanie dodatniego sprzężenia zwrotnego można uzyskać utrzymanie trwałych drgań elektrycznych w obwodzie. Obwód taki nazywamy generatorem elektronicznym. Generatory działające na zasadzie dodat-

Rys. 8-35. Schemat generatora lampowego

niego sprzężenia zwrotnego nazywamy generatorami samowzbud-nymi, tzn. nie potrzebującymi dla uzyskania drgań, czyli wzbudzenia, jakiegoś dodatkowego zewnętrznego źródła energii.

Ze względu na kształt przebiegu otrzymywanego z generatora napięcia lub prądu rozróżniamy generatory drgań sinusoidalnych i generatory o przebiegu drgań znacznie odbiegającym od sinusoidalnego, np. trójkątnym, prostokątnym, piłowym.

Ze względu na sposób wykonania rozróżnia się generatory lampowe i generatory tranzystorowe.

Na rys. 8-35 przedstawiono schemat najprostszego generatora lampowego. W obwodzie anodowym lampy (triody) znajduje się obwód drgający zawierający cewkę o indukcyjności L i kondensator o pojemności C. Cewka L obwodu drgającego jest sprzężona indukcyjnie z cewką L_s włączoną do obwodu siatki. Po zamknięciu

|253