8.18. Zastosowanie układów elektronicznych w automatyce
Automatyka stanowi obecnie bardzo obszerną gałąź techniki. Szczególne zastosowanie znalazła automatyka w dziedzinie produkcji, gdzie zadanie jej sprowadza się przede wszystkim do kontroli wyników i dokonywaniu odpowiedniej regulacji przebiegu procesów technologicznych wpływającej na poprawienie jakości produktu wykonywanego. W przypadku tym automatyczna regulacja polega na dokonywaniu pomiarów określonych wielkości, charakteryzujących jakość uzyskiwanej produkcji, wyniki tych pomiarów są przekazywane do urządzenia kontrolującego, które może się znajdować w znacznej odległości od miejsca produkcji, stąd mowa o pomiarach zdalnych i sterowaniu zdalnym.
Rys. 8-39. Schemat ogólny regulacji automatycznej
Na rys. 8-39 przedstawiono schemat ogólny tego rodzaju regulacji automatycznej, który stanowi swego rodzaju obieg zamknięty. Rozróżniamy na tym schemacie urządzenie wytwarzające określony przedmiot oraz zainstalowane urządzenia pomiarowe dokonujące automatycznie pomiarów pewnych wielkości. Wynik pomiarów jest przekazywany do urządzenia kontrolującego, które w sposób automatyczny powoduje sygnał regulacji przekazywany do urządzenia wytwarzającego. Sygnał ten wpływa na określone parametry korygujące jakość produktu. Mamy tu przykład zastosowanego sprzężenia zwrotnego, którym jest sygnał regulacji.
W poszczególnych elementach opisanego urządzenia mogą być zastosowane najróżnorodniejsze układy elektroniczne, tak lampowe jak i tranzystorowe.
Układy sterujące mają za zadanie narzucenie z góry obiektowi pewnego postępowania bez dokonywani? kontroli zachodzących przy tym procesów. A więc jest to działanie jednokierunkowe w przeciwieństwie do regulacji.
Najczęściej spotykamy się ze sterowaniem czasowym, polegającym na wydawaniu w określonych odstępach czasu „nakazów” dokonywania pewnych czynności, np. włączenia lub wyłączenia prądu, otwarcia lub zamknięcia wentylu itp. Mogą też być czynności bardziej złożone, wymagające wykonania szeregu operacji w pewnej określonej kolejności i to w odpowiednich odstępach czasu — w przypadku takim mamy do czynienia z czasowym sterowaniem kolejności.
Impuls |
Przekaźnik |
Układ |
Obiekt | ||
czasowy |
wykonawczy |
sterowania |
Rys. 8-40. Schemat ogólny sterowania czasowego
We wszystkich urządzeniach sterujących stosuje się różnego rodzaju przekaźniki, które pod wpływem różnych bodźców elektrycznych, świetlnych, cieplnych itp., powodują wykonanie określonych czynności. Na rys. 8-40 przedstawiono schemat ogólny sterowania czasowego. W układach sterujących szerokie zastosowanie znalazły różne układy elektroniczne.
Ćwiczenia
1. Badanie diody — zdjęcie charakterystyki
Przyrządy niezbędne do wykonania ćwiczenia.
1. Woltomierz na prąd stały do pomiaru napięcia anodowego
2. Woltomierz na prąd stały do pomiaru napięcia baterii żarzenia
3. Miliamperomierz na prąd stuły
4. Dioda próżniowa
5. Wyłącznik dwubiegunowy
6. Wyłącznik jednobiegunowy
7. Dzielnik napięcia
8. Bateria żarzenia
Czynności
1. Zestawić uikład połączeń według schematu z rys. 8-41.
2. Dobrać odpowiednie napięcie żarzenia.
17* 259