CCI20111111184

z pewnej odległości, tzn. że silnik napędowy i urządzenie sterujące w postaci przycisku znajdują się w znacznej od siebie odległości.

Sprawne działanie styczników służących do 'częstych łączeń zapewniają samooczyszczające się styki, które podczas zamykania i otwierania ich ślizgają się po sobie, przez co usuwa się z ich powierzchni tworzące się tlenki metalu. Ponadto mają one urządzenia gaszące powstający łuk elektryczny. Rysunek 16-6 przedstawia schemat budowy stycznika elektromagnetycznego.

Styki główne stycznika umieszcza się zwykle w komorach łukowych wykonanych z materiału niepalnego. Ścianki komory oddzielają od siebie poszczególne bieguny faz stycznika i w ten sposób uniemożliwiają przerzut łuiku z jednego bieguna na drugi. Komory przyczyniają się także do lepszego gaszenia łuku, a tym samym i chłodzenia styków.

*    5 C

Rys. 16-7. Schemat połączeń trójfazowego silnika indukcyjnego ze stycznikiem

Systemy sterowania styczników są na ogół bardzo rozmaite.

Rysunek 16-7 przedstawia schemat połączeń trójfazowego silnika indukcyjnego ze stycznikiem elektromagnetycznym. Rozróżniamy na tym schemacie dwa obwody: główny i sterujący. Obwód główny łączy silnik z siecią za pośrednictwem stycznika zawierającego w każdej fazie styki 1, które są przytwierdzone do drążka 2 ze stykiem pomocniczym 3 i sprężyną 4 przeznaczoną do rozwierania styków. Obwód sterujący zawiera: uzwojenie elektromagnesu 5, przyciski sterownicze wyłączający i załączający, umieszczone w miejscu, skąd najdogodniej przeprowadzić sterowanie biegu silnika, i wreszcie styki przekaźnika cieplnego 6.

W czasie pracy silnika w obwodzie sterującym płynie prąd z fazy R przez uzwojenie elektromagnesu 5, styki przekaźnika cieplnego 6, przycisk wyłączający, przycisk pomocniczy 3 i do fazy T. Po naciśnięciu przycisku wyłączającego (wył) przestaje płynąć prąd przez uzwojenie elektromagnesu i wówczas przeciwdziałanie sprężyny 4 otwiera styki obwodu głównego i następuje odłączenie silnika.

W przypadku przeciążenia zaczyna działać przekaźnik cieplny i następuje otwarcie styków 6, w wyniku czego następuje odłączenie silnika.

Dla uruchomienia silnika naciska się przycisk załączający (zal) wówczas elektromagnes wciąga drążek i następuje włączenie silnika.

Opisane urządzenie nadaje się do włączania silników niedużej mocy. Przez umieszczenie dodatkowych przycisków pomocniczych można tworzyć zespoły stycznikowe, np. samoczynny przełącznik z gwiazdy w trójkąt, samoczynny rozrusznik do silnika pierścieniowego.

16.7. Charakterystyka najczęściej spotykanych urządzeń napędzanych

a. Napęd pomp i wentylatorów. Niemal w każdym zakładzie przemysłowym duże zastosowanie mają pompy i wentylatory.

Szczególne znaczenie mają pompy, ponieważ woda jest bardzo ważnym czynnikiem w szeregu procesów technologicznych. Pod względem budowy rozróżnia się dwa rodzaje pomp: tłokowe i wirowe. Pompy tłokowe charakteryzują się stosunkowo małą prędkością obrotową i nierównomiernym biegiem. W celu zmniejszenia nierównomierności biegu, który odbija się ujemnie na*pracy silnika, stosuje się pompy dwucylindrowe albo też koła zamachowe osadzane na wale pompy.

Pompy wirowe i wentylatory charakteryzuje duża prędkość

369

24 Elektrotechnika