kach ostrzegacze, w których pod szybką znajduje się przycisk alarmowy. W przypadku pożaru tłucze się szybkę, naciska się przycisk i w ten sposób przekazuje się sygnał do centrali straży pożarnej rejonowej lub głównej.
e. Instalacje elektryczne zegarowe zabcza się do sygnalizacji oznajmującej.
W użyciu są następujące rodzaje zegarów elektrycznych. ,
Synchroniczne, napędzane silniczkiem synchronicznym o mocy kilku watów. Zegary te nie są zbyt dokładne, ponieważ wskazania ich zależą od częstotliwości sieci, która na ogół nie utrzymuje się ściśle na stałym poziomie. Uruchomienie zegara synchronicznego dokonuje się przez rozruch ręczny silniczka.
Zegary sprężynkowe z naciąganiem elektrycznym. Naciąg sprężyny zegara dokonuje się za pośrednictwem silniczka elektrycznego lub cewki z rdzeniem wciąganym.
W przypadku gdy zachodzi konieczność zainstalowania dużej ilości zegarów, np. na dworcach kolejowych, uczelniach, fabrykach, domach zdrojowych itp. stosuje się instalację z zegarem--matką i zegarami wtórnymi. Zegar-matka jest to dokładny zegar wahadłowy, napędzany sprężyną naciąganą co pewien czas specjalnym silniczkiem elektrycznym.
Zegar-matka jest zaopatrzony w mechanizm impulsowy, który co minutę przesyła impulsy do zegarów elektrycznych wtórnych, powodując obrót skokami ich osi, na których osadzone są wskazówki.
17.7 Instalacje piorunochronne
Dla ochrony budowli przed skutkami wyładowań atmosferycznych stosuje się instalacje piorunochronne. Zadaniem ich jest odprowadzanie ładunków elektrycznych do ziemi.
Niebezpieczne skutki wyładowań atmosferycznych mogą być spowodowane przez:
a) wyładowania bezpośrednie, które powodują prądy o bardzo dużym natężeniu wywołujące pożar, powstanie dużych sił mechanicznych niszczących, a także indukowanie znacznych s.em. w częściach metalowych, które również mogą spowodować pożar;
b) indukcję elektrostatyczną — czyli powstanie na częściach budynku ładunków indukowanych, które mogą spowodować pożar;
c) przepięcia pochodzące od wyładowań w sąsiednie obiekty, jak napowietrzne linie elektryczne, wysokie drzewa itp.
Instalacje piorunochronne zaleca się ustawiać szczególnie na budynkach mieszkalnych, o dużej wartości zabytkowej lub naukowej, zawierających magazyny, wykonanych z materiałów łatwo palnych, na budowlach wysokich (wieże, kominy fabryczne), wreszcie na budynkach odosobnionych. I
Rys. 17-7. Instalacja piorunochronna na budynku
Instalacja piorunochronna składa się z następujących części:
1. Zwód jest to część instalacji przeznaczona do bezpośredniego przyjmowania wyładowań atmosferycznych.
2. Przewód odprowadzający — łączy zwód z przewodem uziemiającym.
3. Przewód uziemiający — łączy przewód odprowadzający z uziomem.
4. Uziom jest to przewód lub przewodniki zakopane w ziemi.
Na rys. 17-7 przedstawiony jest przykład instalacji pioruno-
chronnej na budynku.
Zwody wykonuje się z przewodów stalowych ocynkowanych lub rzadziej miedzianych o przekrojach od 35 do 100 mm2. Przewody odprowadzające, podobnie jak zwody, wykonuje się z drutów lub linek stalowych albo miedzianych, zabezpieczonych przed
391