CCI20111111208

gię wodną. Umożliwia to wykorzystanie gatunków węgla o małej wartości opałowej, np. węgla brunatnego, którego transport nie opłaca się, a w zmian tego uzyskuje się możność przesyłania energii elektrycznej do okręgów kraju położonych z dala od miejsc bogatych w naturalne źródła energii.

Rys. 19-1. Schemat połączeń systemu energetycznego:

E_v E₂ — 'elektrownie cieplne, E₃ — elektrociepłownie, E₄ — elektrownia wodna, Zi-r-Zg — linie elektroenergetyczne, A, B, C, D — stacje rozdzielcze

System energetyczny zwiększa pewność zasilania odbiorców w energię elektryczną. W przypadku usżkodzenia którejś z elektrowni włączonej do systemu zasilanie odbiorców będzie się odbywało nadal kosztem wzrostu obciążenia pozostałych elektrowni systemu w granicach ich obciążeń znamionowych, po przekroczeniu których może zajść konieczność zastosowania środków bar-

■2E

*

dziej drastycznych w postaci odłączenia lub ograniczenia dostawy energii mniej ważnym odbiorcom.

Ze względu na rodzaj energii zastosowanej do napędu rozróżnia się elektrownie cieplne, wodne, powietrzne (wiatrowe) i atomowe. Najbardziej rozpowszechnione w Polsce są elektrownie cieplne, pokrywają one ok. 97% zapotrzebowania na energię elek-rtyczną.

W elektrowniach cieplnych stosuje się paliwa stałe: węgiel kamienny, brunatny, pył węglowy, torf; paliwa płynne — ropa naftowa; paliwa gazowe: gaz ziemny, gaz wielkopiecowy.

Do napędu prądnic stosuje się turbiny parowe i gazowe, a także (obecnie rzadko) silniki spalinowe. W Polsce powszechnie są stosowane turbiny parowe.

Elektrownie cieplne bywają dwóch rodzajów — kondensacyjne i elektrociepłownie. Elektrownie kondensacyjne wytwarzają i dostarczają tylko energię elektryczną, elektrociepłownie obok energii elektrycznej dostarczają energię cieplną w postaci pary lub gorącej wody (po wyjściu z turbiny) zakładom przemysłowym lub drobnym odbiorcom w celach ogrzewniczych.

W elektrowniach wodnych istotną i najbardziej kosztowną ich część stanowią urządzenia wodne, służące do spiętrzania wody i doprowadzania jej do turbin wodnych.

W elektrowniach atomowych kotły parowe energetyczne opalane węglem, ropą lub gazem są zastąpione przez reaktory atomowe. W reaktorach tych jądra uranu, plutonu lub toru na skutek bombardowania neutronami ulegają rozszczepieniu i oddają energię wiązania, która przekształca się w ciepło oddawane w wymiennikach cieplnych obiegowi wodno-parowemu. Koszty inwestycyjne tych elektrowni są obecnie jeszcze bardzo wysokie.

Wszystkie elektrownie budowane dzisiaj wytwarzają trójfazowy prąd sinusoidalnie zmienny o częstotliwości 50 Hz. Wyjątek stanowią małe elektrownie zaspokajające lokalne zapotrzebowanie na energię elektryczną, wytwarzające przeważnie prąd stały.

Pod względem wielkości rozróżnia się elektrownie małe o mocach do 50 MW, średnie — 50-7-100 MW i duże — powyżej 100 MW.

Przebieg obciążenia elektrowni w ciągu doby ulega na ogół dość znacznym wahaniom w zależności od pory dnia, a także od pory

417

27 Elektrotechnika