Istnieje wiele podręczników zawierających dietę opracowaną dla osób chorych na cukrzycę. Bardzo użyteczny jest prosty system organizowania posiłków z przestrzeganiem wskazówek lekarza i jednocześnie dostosowany do indywidualnych gustów. System oparty jest na możliwości wymiany posiłków, których zawartość węglowodanów jest znana. Jeśli jako porcję podstawową przyjmie się 100 g ziemniaków, które zawierają 20 g węglowodanów, ta sama ilość węglowodanów znajduje się w:
• 25 g ryżu;
• 25 g makaronu;
• 25 g kaszy manny;
• 40 g chleba zwykłego lub żytniego;
• 50 g chleba pełnoziarnistego;
• 30 g płatków owsianych;
• 25 g płatków kukurydzianych;
• 35 g suchej fasoli lub soczewicy;
• 300 g fasolki z puszki;
• 35 g suchego grochu, bobu;
• 100 g świeżego groszku;
• 300 g groszku z puszki;
• 50 g kasztanów.
Węglowodany znajdujące się w tym pożywieniu wchłaniane są stosunkowo powoli. Dużo szybciej przyswajane są węglowodany zawarte w owocach, które - jako bogate w witaminy - należy zawsze umieszczać w codziennej diecie każdej osoby chorej na cukrzycę, nawet w niewielkich ilościach.
Owoce
Węglowodany w ilości 5 g (5%) znajdują się w 100 g owoców', takich jak: melony, arbuzy, cytryny, truskawki, maliny Wartość ta wzrasta do 10% w takich owocach, jak: gruszki, jabłka, pomarańcze, grejpfruty, czereśnie, brzoskwinie, śliwki itd.; osiąga 20% w winogronach, figach, kaki i bananach.
Warzywa i nabiał
Warzywa mogą być spożywane w dużych ilościach, ponieważ zawierają maksymalnie do 5% węglowodanów'. Można wybierać spomiędzy takich
chorowań występuje w krajach zindu-strializowanych, co może być konsekwencją pewnych zmian środowiskowych, które oddziałując na predyspo-zycyjne podłoże genetyczne, mają wpływ na częstsze występowanie choroby. Obecnie jest już na święcie ok.
177 min osób chorych na cukrzycę (z których przynajmniej 80% cierpi na cukrzycę typu 2), lecz wg przewidywań Światowej Organizacji Zdrowia liczba ta podwoi się do 2025 r. Na cukrzycę choruje obecnie 1,3 min Polaków (chorobowość wg danych Głównego Urzę-
warzyw, jak: szparagi, boćwina, marchew, kalafior, kapusta, ogórek, fasolka, koper włoski, grzyby, sałata, bakłażan, papryka, pomidor, por, cykoria, rzodkiewka, seler, szpinak, cukinia.
Niektóre warzywa zawierają ok. 10% węglowodanów, dlatego należy je uwzględniać w menu jako możliwe elementy zamienne. Do tych warzyw należą: buraki, karczochy, cebula, groszek, rzepa.
Mleko lub jogurt zawierają 5 g węglowodanów na 100 g produktu, chudy ser - 3%. Są to ważne elementy pożywienia, których nie można wyeliminować, ponieważ są bogate w wnpń, witaminy itp.
Napoje
Napoje zawierające cukier nie są dozwolone, dlatego diabetycy nie mogą pić: soków owocowych, napojów gazowanych, słodkiego wina białego i różowego, piwa, likierów, wina musującego. W umiarkowanych ilościach dozwolone są: wino czerwone, białe wytrawne, destylaty (brandy, grappaitd.). Należy jednak uwzględnić, że alkohol zawiera dużo kalorii, dlatego sprzyja powstaniu otyłości - jednego z najpoważniejszych zagrożeń dla diabetyków. Nadmierne spożycie alkoholu może również spowodować hipoglike-mię, także u osób zdrowych.
Rozważając stosowanie produktów dietetycznych dla diabetyków, należy uwzględniać fakt, że często używane środki słodzące, takie jak fruktoza czy D-sorbitol, mają wkład kaloryczny nieza-lecany w dietach niskokalorycznych.
Cukrzyca. Kontrola ilości węglowodanów (zdjęcie przedstawia niektóre z podstawowych ich źródeł, takich jak zboża czy owoce) dostarczanych do organizmu w codziennej diecie ma kluczowe znaczenie w przypadku osób cierpiących na cukrzycę. Obecnie nie stosuje się już tak restrykcyjnego reżimu żywieniowego jak kiedyś. Celem jest raczej wprowadzenie zrównoważonej diety o niskiej zawartości cukru do programu ukierunkowanego na dbanie o ogólny stan zdrowia pacjenta
du Statystycznego w 2004 r. wynosiła 1 296 000 dla typu 1 i typu 2 cukrzycy łącznie), 87% (1,1 min) stanowią osoby z cukrzycą typu 2, a ok. 10 % (150 lys.) - typu 1. Każdego roku ponad 3,8 min osób umiera z powodu cukrzycy i jej powikłań. W innych państwach europejskich statystki są podobne, lecz porównując ze sobą różne kraje, zauważalne są istotne zmiany w skali światowej: procent zachorowalności oscyluje między 1-2% poszczególnych populacji Wschodu (Chiny) i Eskimosów, a ponad 30% wśród
167